Τα επτά συχνότερα λάθη του Surf casting. (3/7)

Χρησιμοποιούμε πολύ λεπτές ή ακατάλληλες αρματωσιές.

Έχω ένα καλό φίλο ψαρά που έχει ένα πρόβλημα. Η αρματωσιές του σπάνε συχνά, όταν ψαρεύει με casting. Σπάνε στο πέταγμα, σπάνε στο σήκωμα, σπάνε με το ψάρι επάνω. Οι μάνες, οι παραμάνες, τα παράμαλλα, τα leader, όλα του σπάνε και δεν λέει ο αθεόφοβος να βάλει πιο χοντρά εργαλεία. Είναι μαθημένος από τα απίκο και τα bolognaise και όταν πιάνει στα χέρια του πετονιά παχύτερη από 0,25χιλ. ανατριχιάζει.

Έχω και έναν άλλο φίλο ψαρά που έχει κι αυτός ένα πρόβλημα. Αρματώνει τα ακριβά Surf casting καλάμια του τόσο ακατάλληλα που τα 100 μέτρα στο πέταγμα δεν τα πιάνει πάντα. Χρησιμοποιεί τα ίδια μολύβια που έχουμε για το απλό πεταχτάρι – εκείνα τα οβάλ περαστά – σε βάρη 110 και 130 γραμμαρίων και κάτι παράμαλλα πάνω από ενάμιση μέτρο που γυρνούν σαν ελικόπτερα γύρω από το shock leader, όταν πετά. Υποστηρίζει ότι αν πρόκειται κάθε αρματωσιά του να κοστίζει πέντε έξι ευρώ καλύτερα να τ’ αγοράζει τα ψάρια.

Έχω ξαναγράψει αγαπητοί συνάδελφοι ότι το ψάρεμα που κουβεντιάζουμε απαιτεί εντελώς ειδικευμένο εξοπλισμό για να δώσει αποτέλεσμα. Χρειάζεται να αντιληφθούμε ότι είναι τόσο στενά τα περιθώρια λάθους που αν δεν κατέχουμε καλά το «σπόρ» και αν ο εξοπλισμός μας έχει ελλείψεις, τότε καλύτερα να ψαρέψουμε με άλλο τρόπο, γιατί ψάρια δεν θα πιάσουμε.
Εξετάζοντας την καταλληλότητα των αρματωσιών μας, ξεκινάμε από τη μάνα που έχουμε τυλίξει στην μπομπίνα μας. Με διάμετρο ΦΟ,23 – 0,25χιλ. πετυχαίνουμε σίγουρα μακρύτερα πετάγματα αλλά η αντοχή στον κόμπο δεν ξεπερνά τα τρία κιλά στην καλύτερη περίπτωση και μόνο όταν η μάνα μας είναι ολοκαίνουργια. Μετά από μερικά ψαρέματα θα τσαλακωθεί και θα βερινιάσει λίγο, όσο καλής ποιότητας κι αν είναι, και σίγουρα θα έχει και κάποια φθορά από κάποιο βραχάκι ή πετρούλα του βυθού. Άρα η αντοχή στον κόμπο έγινε γύρω στα δύο κιλά και ίσως λιγότερο. Όλα αυτά όταν χρησιμοποιούμε μάνες με πιστοποίηση IGFA γιατί αλλιώς ότι και να λέει το καρούλι είναι αμφισβητήσιμο.
Με διάμετρο περίπου Φ0,30χιλ. έχουμε με IGFA πετονιές αντοχή πέντε κιλών περίπου στον κόμπο και άρα κάποια σιγουριά ακόμη και μετά από λογικές φθορές. Χάνουμε 5 – 6 μέτρα στο πέταγμα βέβαια, αλλά στο Surf casting δεν ψαρεύουμε μόνο μισόκιλα ψάρια σε απολύτως ομαλούς βυθούς οπόταν και οι λεπτές μάνες είναι αρκετές. Ψαρεύουμε και σε μικτούς βυθούς με άμμο, βραχάκια και ποσειδωνίες και τα ψάρια μας είναι ή θα θέλαμε να είναι του κιλού και βαρύτερα.
Πιο μεγάλες διάμετροι από Φ0,30χιλ. σε μάνες είναι μάλλον ακατάλληλες για Surf casting στα Ελληνικά νερά γιατί μας κόβουν πολλά μέτρα από το πέταγμα. Μια λύση για λεπτές μάνες με ικανοποιητικές αντοχές είναι το νήμα. Όχι το dacron αλλά το dyneema. Προσοχή όμως. Επειδή το dyneema έχει 0% ανοχή, δεν τεντώνεται καθόλου δηλαδή, είναι πιθανό να σπάσουμε το καλάμι μας με απότομα τραβήγματα. Για το ίδιο λόγο τα φρένα του μουλινέ καλύτερα να είναι λίγο πιο χαλαρά από ότι συνήθως, ας πούμε ένα αντί ενάμιση κιλό. Προσοχή επίσης και στα δαχτυλίδια του καλαμιού μας. Το dyneema με την τριβή παράγει μεγάλες θερμοκρασίες και αν τα δαχτυλίδια δεν είναι καλής ποιότητας sic, (silicon carbide, καρβίδιο του πυριτίου), θα σπάσουν ή θα αποκτήσουν χαράκια στο εσωτερικό τους.
Στα δικά μου εργαλεία χρησιμοποιώ συνήθως Φ0,30χιλ. μάνες, κίτρινες για τις βλέπω το βράδυ και με αντηλιά. Σε πολύ ομαλούς βυθούς και όταν περιμένω ψάρια μισόκιλα περίπου μία στις τρεις μάνες την βάζω Φ0,25χιλ. Έχω βέβαια πάντα και δύο ανταλλακτικές μπομπίνες φορτωμένες με dyneema Φ0,22χιλ. με ονομαστική αντοχή 11,4 κιλά για ….. τα δύσκολα.

Η μάνες μας θα δεθούν με κατάλληλο κόμπο με το shock leader. Ο κόμπος αυτός χρειάζεται να είναι όσο γίνεται επιμελημένος και κατάλληλος γιατί πρόκειται πραγματικά για τον «ομφάλιο λώρο» όλης της αρματωσιάς μας. Στις περισσότερες περιπτώσεις εκεί θα σπάσει η αρματωσιά από οποιοδήποτε αιτία. Από τις προσωπικές μου εμπειρίες ο κόμπος Albright είναι ο καταλληλότερος για αυτή τη δουλειά.

Το shock leader χρειάζεται να έχει διάμετρο ανάλογη με το βάρος του μολυβιού που θα πετάξουμε και με την τεχνική πετάγματος που θα χρησιμοποιήσουμε. Έστω και αν ένα 48άρι shock leader είναι πολύ ευδιάκριτο για τα πονηρεμένα ψάρια, δεν είναι συνετό να πετάμε μολύβια 120 και παραπάνω γραμμαρίων με λεπτότερα εργαλεία. Ο παρακάτω πίνακας μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τις βέλτιστες αντιστοιχίες μάνας, shock leader και μολυβιού.

Όλες οι διάμετροι αφορούν νάιλον πετονιές με πιστοποίηση IGFA. Στην παρένθεση η ζητούμενη ονομαστική αντοχή του shock leader.

Είναι ευνόητο πως όταν πετάμε με την τεχνική του εκκρεμούς, (pendulum), χρειαζόμαστε πιο δυνατά shock leader από όταν κάνουμε λιγότερο δυναμικά πετάγματα όπως το off the ground που χρησιμοποιούμε οι περισσότεροι και το overhead.
Ας σημειώσουμε ότι ο πίνακας παρουσιάζει τις βέλτιστες αντιστοιχίες, που κατά την άποψη του γράφοντα δίνουν την καλύτερη συνιστώσα ασφάλειας, μήκους πετάγματος και ορατότητας μέσα στο νερό. Αυτό σημαίνει ότι με λίγη εμπειρία, ακολουθώντας τα μεγέθη αυτά δεν θα σπάσουμε την αρματωσιά μας στο πέταγμα διατηρώντας ταυτόχρονα περιθώρια να επιτύχουμε μήκος πετάγματος πάνω από 120 – 130 μέτρα. Σε κάθε περίπτωση όμως, καλύτερα να πετάμε με μικρότερη δύναμη και ελαφρότερα μολύβια μέχρι να σιγουρέψουμε την τεχνική μας σε ασφάλεια και μήκος παρά να σπάμε αρματωσιές στο πέταγμα ή να απλώνουμε στο βυθό «παλαμάρια». Πρέπει να σημειώσουμε επίσης ότι στον πίνακα το ζητούμενο είναι η ονομαστική αντοχή της πετονιάς και όχι η διάμετρός της. Κατά συνέπεια αν αποφασίσουμε να ψαρέψουμε με strong ή super strong πετονιές στη μάνα ή στο shock leader, οι διάμετροι θα μειωθούν λίγο. Προσοχή όμως στις υπερβολικές αντοχές που δίνουν κάποιοι κατασκευαστές. Ενδέχεται η νάιλον να είναι πολύ σκληρή και να σπάει εύκολα. Η καλύτερη νάιλον πετονιά είναι αυτή που συνδυάζει αντοχή και ελαστικότητα και μάλλον οι IGFA πετονιές είναι εντέλει η βέλτιστη λύση.
Λύση εύκολη αλλά κάπως ακριβή είναι και οι tapered πετονιές. Αυτές είναι πετονιές μεταβλητής διαμέτρου που έχουν στο τέλος και shock leader. Για παράδειγμα μπορεί να ξεκινούν με Φ0,23χιλ. και να καταλήγουν σε Φ0,28χιλ. με ενσωματωμένο shock leader Φ0,50χιλ.

Μερικοί συνάδελφοι για να λύσουν τα προβλήματα του χοντρού και ορατού shock leader χρησιμοποιούν νήμα αντί για νάιλον ή βάζουν fluorocarbon πετονιές. Όταν βάζουμε νήμα για shock leader έχουμε βέβαια το σοβαρό πλεονέκτημα της μικρής διαμέτρου και λόγω της μηδενικής ανοχής όλη η δύναμη που εφαρμόζομε με την τεχνική μας περνά αυτούσια στο πέταγμα. Όμως για τους ίδιους λόγους κινδυνεύουμε να σπάσουμε το καλάμι αντί της αρματωσιάς. Επίσης οι κόμποι με τη μάνα και τα τερματικά μας είναι πιο δύσκολοι και πιο επισφαλής αν δεν τους κάνουμε τέλεια. Ο κόμπος Double Uni Knot είναι ο καταλληλότερος για να συνδέσουμε νήμα shock leader (A) με νάιλον πετονιά (Β).

Οι «αόρατες» πετονιές ως shock leader λύνουν τα προβλήματα…ορατότητας. Όμως το fluorocarbon[1] εκτός από σημαντικό κόστος, (για καλάμι μήκους τεσσάρων μέτρων χρειαζόμαστε 10 μέτρα shock leader, δηλαδή τα 2/5 από το καρουλάκι των 25 μέτρων), έχει ως υλικό και κάποιες ιδιομορφίες στις ανοχές του και στην αντοχή στον κόμπο. Είναι μάλλον ακατάλληλο για δυναμικά πετάγματα γιατί σπάει ευκολότερα από το κοινό νάιλον και χρειάζεται να αφήνουμε το βαρίδι μας νωρίτερα όταν πετάμε. Έτσι όμως η αρματωσιά μας παίρνει περισσότερο ύψος και πιθανώς να χάσουμε σε μήκος αλλά και να μπερδέψουμε τα παράμαλλα.

Χρειάζεται λοιπόν να σταθμίσουμε όλες τις αδυναμίες και τα πλεονεκτήματα των εναλλακτικών υλικών στα εργαλεία μας και να αποφασίσουμε όχι μόνο ποιον τύπο υλικού θα χρησιμοποιήσουμε αλλά και τι ταιριάζει στο δικό μας στυλ πετάγματος, στις ικανότητές μας στους κόμπους, στα οικονομικά μας και γενικά στον δικό μας τρόπο ψαρέματος στους τόπους που συχνάζουμε.

Για να ολοκληρώσουμε την εξέταση των αρματωσιών μας θα προσέξουμε τα μολύβια, τα παράμαλλα και τους κόμπους, τα συνδετικά και όλα τα λοιπά «αξεσουάρ» που χρησιμοποιούμε.
Χρειάζεται να εννοήσουμε ότι η αρματωσιά για το surf casting είναι στο σύνολό της διαφορετική από αυτές που χρησιμοποιούμε στο πεταχτάρι ή το κοινό ψάρεμα από την ακτή. Όλα τα μέρη που την αποτελούν έχουν σκοπό να μας βοηθήσουν σε τέσσερα βασικά πεδία που αν τα επιτύχουμε αποκτούμε περισσότερες πιθανότητες να πιάσουμε ψάρια. Φτιάχνουμε λοιπόν την ειδική αρματωσιά μας με τέτοιον τρόπο ώστε να μας δίνει:
o Ασφάλεια στο πέταγμα για μας και τους διπλανούς μας.
o Παρουσίαση των δολωμάτων με ελκυστικό για τα ψάρια τρόπο.
o Άπλωμα και σήκωμα της αρματωσιάς χωρίς μπερδέματα.
o Μήκος πετάγματος ικανό να μας βάλει στη ζώνη τροφής των ψαριών.

Για την ασφάλεια των διπλανών και τη δική μας προσέχουμε το shock leader να είναι δυόμισι φορές το μήκος του καλαμιού μας και όταν πετάμε να μην έχουμε κοντά και ιδίως πίσω μας, εμπόδια ή άλλους ψαράδες και μη. Προσέχουμε τους κόμπους που δένουμε ιδίως τη νύχτα και με άσχημο καιρό. Ελέγχουμε συνεχώς κόμπους και αρματωσιές για φθορές, ακόμα και όταν ψαρεύουμε σε αμμούδες, για να μην μας σπάσουν στο πέταγμα και...μας έρθουν κατακέφαλα.

Για να παρουσιάσουμε σωστά τα δολώματά μας και να αποφύγουμε τα μπερδέματα εκτός από εμπειρία χρειαζόμαστε και μερικά βοηθήματα. Πρώτα απ’ όλα το bait clip. Ετούτο το μικρό πλαστικό ή μεταλικό τμήμα της αρματωσιάς μας θα εξαλείψει το «φαινόμενο του ελικόπτερου» στο πέταγμα και θα απλώσει όλο το μήκος του μακριού παράμαλλου στρωτά στο βυθό, έτοιμο να υποδεχθεί πονηρεμένα ψάρια. Αν έχουμε αυτοπεποίθηση και το παράμαλλό μας είναι μικρότερο από 30 – 40 εκατοστά δεν χρειαζόμαστε bait clip.

Σωστή παρουσίαση έχουμε και όταν συνδέουμε με κατάλληλους τρόπους τα παράμαλλα με την αρματωσιά μας. Στην επάνω φωτογραφία, ο ευτυχής ψαράς κατάφερε λόγω της αρματωσιάς που επινόησε να δελεάσει και να αγκιστρώσει χταπόδι και τσιπούρα μαζί (το 400άρι χταποδάκι επέστρεψε βεβαίως στη θάλασσα). Το πάνω παράμαλλο, δεμένο με «fast connector» της Stonfo απ’ ευθείας στο 40άρι shock leader, ήταν στερεωμένο με κόμπους stop από κόκκινο νήμα 80 εκατοστά ψηλότερα από την στριφταροπαραμάνα και το ειδικό μολύβι 100 γραμμαρίων που σηκώνει άμμο με ελαφρό τράβηγμα και δεν ξεσέρνει με το κύμα. Η στριφταροπαραμάνα κρατούσε και ένα στριφτάρι με το κάτω παράμαλλο μήκους ενάμισι μέτρου περίπου. Το κάτω παράμαλλο το έβαλα από το αγκίστρι του σε bait clip, για το πέταγμα. Για να γίνει αυτή η αρματωσιά τα ξημερώματα της 14/12/04 με θερμοκρασία 6οC και ξυλιασμένα χέρια πήρε κάποιο χρόνο βέβαια, αλλά έδωσε στη συνέχεια και μέχρι το μεσημέρι άλλες τρεις 400άρες τσιπούρες οπότε έκανε της δουλειά της όσο δύσκολη και αν είναι. Έτσι δύσκολες είναι συνήθως όλες οι αρματωσιές του surf casting και φορτωμένες από κάθε λογής μικρό-εξαρτήματα που συνήθως δεν τα χρησιμοποιούμε σε άλλα ψαρέματα. Στην ηπειρωτική Ευρώπη και στις Η.Π.Α. οι αρματωσιές (rigs) μοιάζουν πολύ εξωτικές στα μάτια μου από το πλήθος και το βάρος των εξαρτημάτων που έχουν. IMP, SRT, Impact Shield, Relay, Pulley clip και άλλα πόσα είναι τα εξωτικά συμπαραμαρτούμενα που ακόμη δεν έχω αποφασίσει αν είναι πραγματικά απαραίτητα για τα ψαρέματά μας. Επί το Ελληνικότερου εμμένω στο «πάν μέτρον άριστον».




[1] Fluorocarbon (φθοριούχος άνθρακας). Συνθετικό υλικό της οικογενείας των φθοριοπολυμερών. Ένας τύπος του Fluorocarbon, το PVDF (Polyvinylidene fluoride, φθορίδιο πολυβινυλιδίου) είναι αυτός που χρησιμοποιούμε και στο ψάρεμα.