Κόμπος shock leader

Shock leader knot

Κόμπος για shock leader νήμα ή fluorocarbon. Δένεται εύκολα, αλλά διατηρεί σχεδόν στο ακέραιο το όριο θραύσης της μάνας. Προσέχουμε να μην σφίξουμε εντελώς το νήμα πριν φτάσουμε στο βήμα 6, για να γλιστρήσουν ευκολότερα οι δύο κόμποι και να μην πληγωθεί η μάνα.

Δένει εξίσου καλά και δύο πετονιές διαφορετικών διαμέτρων. (Η λεπτότερη πετονιά πάντα στην θέση Α).

Οι ψαρότοποι της ακτής. Οι αμμουδιές.

Ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ‘40 στις ΗΠΑ. Διαδόθηκε και εξελίχθηκε από τους Βρετανούς. Είναι από τους ποιο δημοφιλείς τρόπους ψαρέματος και παρακινεί μια παγκόσμια αγορά με ετήσιο τζίρο εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Στην Ελλάδα το λέμε … beach fishing.

Ο τρόπος.

Το surf fishing ή beach fishing κατά το ευρωπαϊκότερο και το πιο «καθολικό» beach ledgering  είναι οι ποιο κοινοί μέθοδοι ψαρέματος από την παραλία. Δεν είναι οι μοναδικοί τρόποι να ψαρέψει κανείς από την παραλία, κάθε άλλο, αλλά εμείς θα ασχοληθούμε με αυτούς κατ’ αρχήν, επειδή είναι οι πιο διαδεδομένοι.

Ας τους ξεχωρίσουμε όμως γιατί έχουν σημαντικές διαφορές.

Surf fishing κάνουμε όταν έχει κύμα. Ανεμογεννή κύματα που σκάνε με θόρυβο στην ακρογιαλιά ή ακόμα καλύτερα όταν έχει ψηλή ρεστία, (swell).  Με σκληρά καλάμια, μήκους τεσσάρων και περισσότερων μέτρων ρίχνουμε τα χοντρά μας δολώματα, με βαριά και εξειδικευμένα μολύβια που δεν ξεσέρνουν, εκεί που σκάει το μεγαλύτερο κύμα, που δεν είναι απαραίτητα παραπάνω από 80 – 100 μέτρα από την ακτή. Εκεί δημιουργείται το βαθύτερο, παράλληλο με την ακτή, κανάλι και κατά μήκος αυτού του καναλιού γυρνάνε τα ψάρια, μες το χαλασμό, για να κυνηγήσουν. Όχι πάντα και όχι όλα τα ψάρια. Οι μουρμούρες κι οι τσιπούρες αρέσκονται να σκαλίζουν το βυθό με λιγότερη ανακατωσούρα. Αντίθετα, τα λαβράκια κι οι σαργοί κυνηγάνε μέσα στους αφρούς των κυμάτων με ευκολία. 

Καμία σχέση δεν έχει αυτή μας η τακτική με το beach ledgering που είναι πολύ «καθολικότερος» τρόπος ψαρέματος. Beach ledgering κάνουμε όταν δεν έχει κύμα και αέρα με οποιοδήποτε καλάμι casting. Με πιο ελαφρύ εξοπλισμό ρίχνουμε τα δολώματά μας μακριά ή κοντά, ανάλογα με την μορφολογία του βυθού, τα ψάρια που θέλουμε και τις συνήθειες που αυτά τα ψάρια έχουν αποκτήσει τοπικά.

Χρειάζεται να αντιληφθούμε λοιπόν πια τεχνική μας ταιριάζει περισσότερο για να μπορέσουμε να διαλέξουμε σωστά τον εξοπλισμό μας. Βέβαια ο εξοπλισμός δεν κάνει τον καλό ψαρά, ότι και αν λένε οι έμποροι κι οι «ειδήμονες». Όμως ο καλός ψαράς κάνει το ψάρεμά του ευκολότερο και πιο αποδοτικό με τον καλό εξοπλισμό.

Η θέση.

Με ότι εξοπλισμό κι αν ψαρεύουμε θα καρφώνουμε θάλασσα κι όχι ψάρια αν τον στήσουμε όπου να ’ναι. Λέμε πολλές φορές για τα ξενοδοχεία ότι τρία είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της επιτυχίας τους : η θέση, η θέση και η θέση τους. Κι αν επί τούτου υπάρχουν ποιοτικά χαρακτηριστικά που μπορούν να διαφοροποιήσουν το μειονέκτημα μιας μέτριας θέσης, στο ψάρεμά μας από τις παραλίες δεν υπάρχει τίποτε που να μπορούμε να κάνουμε αν έχουμε κάτσει σε νέτο μέρος.

Τις περισσότερες φορές η μορφολογία του εδάφους της ακτής συνεχίζεται και μέσα στην θάλασσα. Όταν λοιπόν η ακτή είναι ομαλή και πλατιά αμμουδιά το ίδιο τοπίο θα υπάρχει και στο βυθό. Μια «έρημος» με λίγα διάσπαρτα φυκάκια στα ρηχά και «λιβάδια» ποσειδωνίας στα βαθιά. Σε αυτό το τοπίο η τροφή είναι διάσπαρτη, δυσεύρετη και συνήθως κρυμμένη στην άμμο. Καταφύγιο δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει και μέρος για ενέδρα. Αν όμως κάπου ο βυθός κάνει π.χ. πλάκες, ή πέτρες με φύκια και σχισμές εκεί είναι που θα συγκεντρώνονται μικρά και μεγάλα ψάρια. Εκεί είναι το μέρος που έχουν συνηθίσει να κυνηγούν και από εκεί θα τα πιάσουμε με μεγαλύτερη ευκολία.

Αυτά τα σημεία χρειάζεται να βρούμε. Οτιδήποτε αλλάζει την ομοιομορφία της θάλασσας μας κάνει. Ένα ξενέρι, διαφορετικό χρώμα του νερού, μια κατασκευή όπως ένα νταλιάνι, η πρώτη αποχή που δημιουργεί το κύμα κ.λ.π.

Όλα αυτά τα σημεία δημιουργούν μέσα στο υπόλοιπο νέτο σκηνικό τις περιοχές όπου έχουμε πιθανότητες να πιάσουμε ψάρια. Θα τα βρούμε με την παρατήρηση, την εμπειρία και …τις αψαρίες. Ίσως κανένας χριστιανός μας δώσει και κανένα σωστό σημάδι.

Όταν ψαρεύουμε στο κύμα με surf casting τα σημάδια έχουν κάπως λιγότερη σημασία επειδή ψαρεύουμε στην βαθύτερη αποχή του τόπου ή στο βαθύτερο κανάλι που σκάβει το κύμα στον αμμουδερό βυθό όταν σκάει λίγο πιο μακριά από την ακτή.    

Όταν όμως ψαρεύουμε με beach ledgering τεχνικές σε αυτά τα σημάδια χρειάζεται να ρίξουμε τις αρματωσιές μας, που χρειάζεται να είναι προσαρμοσμένες στα ψάρια που θέλουμε και στα δολώματα που χρησιμοποιούμε.              

Οι αρματωσιές.

Surf fishing rigs

Πολλές οι αρματωσιές του surf casting. Άλλες απλές άλλες περίπλοκες. Αυτή που πιάνει τα περισσότερα ψάρια στα δικά μου ψαρέματα είναι από τις απλούστερες. Την ήξερα ως διλπάρι αλλά την έμαθα εις την βαρβαριστήν ως pater noster. Την λένε επίσης και flaper επειδή τα παράμαλλα δεν μπαίνουν σε κλίπ και στο πέταγμα γυρίζουν σαν πτερύγια (flaps) γύρω από το leader. Αυτά τα παράμαλλα τα κάνω σχετικά κοντά, το πολύ τριάντα πόντους, επειδή τα μακρύτερα παράμαλλα μπερδεύονται στο πέταγμα και κουνιούνται πολύ μες την αναμπουμπούλα των κυμάτων με αποτέλεσμα να χάνω καρφώματα ιδίως από λαβράκια.

Δένω εύκολα και γρήγορα δύο (ενίοτε και τρία) στριφτάρια πάνω στο leader με τον κόμπο swivel knot και στα στριφτάρια δένω τα παράμαλλα με αγκίστρια ανάλογα με τα δολώματα που θα βάλω. Όταν στο κάτω παράμαλλο δολώνω καβούρι ή θραψαλάκι χρησιμοποιώ κυκλικό αγκίστρι. Όταν δολώνω σκουλήκια, δύο τρία μεγάλα μαύρα ή κορεάτες, προτιμώ τα μακρύλαιμα αγκίστρια ή τα αμπερντήν. Στο πάνω παράμαλλο δένω συνήθως στραβά παπαγαλέ αγκίστρια και δολώνω γαριδάκι ή μαμούνι (καραβιδάκι). Ενίοτε, στο πάνω παράμαλλο, για να μην βάλω σιδερένιο «μπούμ», περνάω 4 – 5 πόντους σωληνάκι σιλικόνης για να κρατάει με μεγαλύτερη ασφάλεια το ένα παράμαλλο μακριά από το άλλο.  

Πολύ καλά μου δουλεύει στα κύματα και το απλό συρόμενο μονάγκιστρο, δεμένο με κοντό παράμαλλο και πάλι. Το σωληνάκι σιλικόνης ασφαλισμένο στο στριφτάρι του παράμαλλου είναι πιο απαραίτητο σε αυτή την αρματωσιά για να μην μπερδεύεται το παράμαλλο με το βαρίδι, ιδίως όταν το τελευταίο είναι τύπου άγκυρας.     

Συρόμενο μονάγκιστρο, με πιο μακρύ παράμαλλο ίσως, χρησιμοποιούμε και με beach ledgering τεχνικές. Με τέτοιο τρόπο ψαρέματος τα εργαλεία μας είναι λεπτότερα, ελαφρύτερα και πολλές φορές αρματωμένα για μακρινές ρίψεις. Όχι ότι είναι απαραίτητο να κοψομεσιαζόμαστε πάντα. Σε λίγο που τα νερά θα κρυώσουν για τα καλά θα έρθουν τα λαβράκια. Αυτά τα ψάρια, με λίγο κυματάκι, μπορούμε να τα ψαρέψουμε κοντά στην ακτή.

2 hook runer rig
Double line overhand knot

Διπλάρι και πάλι, όπως το παραπάνω αλλά με απλό βαρίδι, ή το συρόμενο διπλάρι που φαίνεται δίπλα, μου δίνουν τα περισσότερα ψάρια.

Αυτή την εποχή οι λίγδες του καλοκαιριού έχουν παχύνει και αξίζουν πια τον κόπο τους. Έρχονται στις ακτές για να κυνηγήσουν καρκινοειδή, οστρακόδερμα και σκουλήκια. Δεν πλησιάζουν όμως στα κοντά και τις περισσότερες φορές θα τις βρούμε παράλληλα με τα λιβάδια της ποσειδωνίας που ξεκινάνε αρκετά μακριά για το ψάρεμά μας. Τα βράδια όμως με κάλμα και φεγγάρι και μέχρι το πρωί ξεθαρρεύουν λίγο και τότε γίνονται υποψήφιες για τα αγκίστρια μας. Για να τις ψαρέψουμε θα χρειαστούμε μακριά παράμαλλα και μακρινές ρίψεις, συνεπώς και δυστυχώς, καλύτερα αποτελέσματα έχουμε με εξειδικευμένες αρματωσιές και κλιπ για να είμαστε σίγουροι ότι τα αγκίστρια μας στρώθηκαν σωστά στο βυθό και τα δολώματά μας είναι ανέπαφα και δελεαστικά για τα ψάρια.

Στα ψαρέματά μου για τσιπούρες από την ακτή χρησιμοποιώ παράμαλλα 80  - 100 πόντους, ίσως και μεγαλύτερου μήκους. Σε αυτές τις περιπτώσεις δένω μια up and over  αρματωσιά ή συχνότερα ένα διπλάρι “cascade” όπως το παρακάτω. 

2 hook cascade rig

Υ.Γ.

Αυτή η αρματωσιά «πτώσεως» θα ήταν αρτιότερη αν είχε προσαρμοσμένο στο πάνω παράμαλλο ένα ελατήριο όπως το SRT για να είναι πιο εύκολο το δέσιμό της και για να κρατιέται με καλύτερη τάση το κάτω παράμαλλο. Προσπαθώ όμως να βάζω το δυνατόν λιγότερα «πραγματάκια» στις αρματωσιές μου κι έτσι δεν βάζω SRT. Και τα λοιπά κλίπ που δένω, όταν δεν πιάνω τα ψάρια που θέλω τα καταριέμαι, δικαίως ίσως.

To a Friend

It’s funny, but there are nights that it’s seems like yesterday I was seventeen.

To a friend.

Παντελής ή Σηκιός

Έτσι που καθόμουν και αναλογιζόμουν τα χάλια του προηγούμενου ψαρέματός μου, βγήκε στην προφύλαξη οθόνης του υπολογιστή η παραπάνω φωτογραφία, από ένα παλαιότερο ψάρεμά μου.

Κάτι τέτοια κάνει ο Μεγάλος Γελωτοποιός και σκάω.

Εξαιρετικό ψάρι ο παντελής ή σηκιός όπως τον λένε στα νότια και στο ψάρεμα και στη γεύση. Μου είχε ‘πεί ένας παράκτιος στα Ρόδα ότι όταν πιάνονται στα δίχτα του παντελήδες δεν τους πουλάει αλλά τους πάει σπίτι επειδή δεν μπορεί να πιάσει την τιμή που τους αξίζει. Πιο καλά, σκεφτόμουν εγώ, να μείνει και κάτι για μας τους ερασιτέχνες.

Στο λιμάνι της Μηχανιώνας που τους ψάρευα, από κείθε και η φωτογραφία, τρώγανε με τέτοια όρεξη που οριζοντιώνανε το καλάμι στον ορθοστάτη του και φώναζαν ο Χρήστος κι η Χριστίνα, καλή τους ώρα, «τρέχα, τρέχα, Κοκόζηλα, πάει το καλάμι».     

Ο καλύτερος όμως τρόπος να τους ψαρέψεις δεν είναι με καλάμι μα με μια απλή πετονιά στο χέρι, χωρίς μολύβι και με μεγάλο αγκίστρι και μεγάλο δόλωμα. Από τα βράχια, αθόρυβα και χωρίς να πέφτει καθόλου φως στο νερό κάνει θραύση αυτή η μέθοδος σε παντελήδες, λαβράκια και σαργούς. Αυτό που λέμε ελεύθερο στα μέρη μου ή «κλέφτικο» όπως μου το είπε ένας συνάδελφος ηλεκτρονικά.

Πολύ καλό δόλωμα για τους παντελήδες είναι το μαύρο σκουλήκι, το «θηκαρήσιο» κατά την νοτιότερη. Δολώνουμε όλο το σκουλήκι περνώντας την ουρά πάνω στο παράμαλλο, προσέχουμε να μην τρυπήσουμε το κορμό του σκουληκιού και αφήνουμε το κεφάλι να εξέχει λίγο δίπλα στο αρπάδι του αγκιστριού για να κουνιέται «προκλητικά». Για να μπορέσουμε να δολώσουμε έτσι με ευκολία και χωρίς βελόνα χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε μακρύλαιμα αγκίστρια.

Το δε μακράν καλύτερο δόλωμα είναι τα γαριδάκια του λιμανιού.  Ο Palaemon elegans, το μικρό σχεδόν διάφανο γαριδάκι και ο Palaemon serratus, μεγαλύτερο και κοκκινωπό. Τον elegans θα τον βρούμε εύκολα στα φυκάκια, στα πλαϊνά των μόλων. Το βράδυ, ψάχνοντάς τον με το φακό, τα μάτια του φωσφορίζουν και διακρίνεται πολύ εύκολα. Με την απόχη μας που έχει σκληρή στεφάνη και ψιλό μάτι θα βγάλουμε γρήγορα αρκετά δολώματα για το ψάρεμά μας. Και τον serratous που είναι μεγαλύτερο και πιο κινητικό δόλωμα θα τον βρούμε και θα τον βγάλουμε εύκολα με την ίδια απόχη και από τα πλαϊνά και καλύτερα από τα βραχάκια των μόλων όπου συγκεντρώνονται τα περισσότερα κόκκινα γαριδάκια. Τα γαριδάκια τα δολώνουμε περνώντας το αγκίστρι από την άκρη της ουράς ώστε να κινούνται ελεύθερα και να προκαλούν τους θηρευτές τους. Αν είναι μικρά δολώνουμε δύο, περνώντας το πρώτο στον κορμό του αγκιστριού και το δεύτερο το δολώνουμε πάλι από την ουρά.

«Ανεπιθύμητα» αλιεύματα.

Ψαρεύοντας με γαριδάκι και ελεύθερο στους μόλους είναι μάλλον σίγουρο ότι θα τσιμπήσουν σουπιές, αν το δόλωμα ακουμπήσει στον βυθό.

Είναι επίσης πολύ πιθανό να τσιμπήσουν λαβράκια. Μπορεί να είναι μικροί «σουγιάδες» μπορεί όμως να είναι μεγάλα ψάρια. Συμφέρει να είμαστε προετοιμασμένοι με μεγάλα αγκίστρια, μεγάλο και κινητικό δόλωμα, επιμελημένους κόμπους και καλής ποιότητας πετονιές.    

Αρματωσιά με τον Swivel knot.

Swivel knot Flaper rig

Εύκολη αρματωσιά για surf casting, beach ledgering, καθετή, τσαπαρί αλλά και για συρτή και αρόδο με δύο η περισσότερα δολώματα σε διαφορετικά βάθη.

Δένεται γρήγορα, επί τόπου στην ακτή ή στην βάρκα, πάνω στην μάνα ή στο leader αν χρειαστεί, με στριφτάρι ή με κρίκο.

Ο κόμπος Swivel knot δεν ξεσέρνει ποτέ και διατηρεί σχεδόν στο ακέραιο την ονομαστική αντοχή της πετονιάς. Σε αρματωσιά casting βοηθά να βγαίνει πιο εύκολα το αγκίστρι από το κλιπ επειδή κρατά το στριφτάρι χωρίς μπόσικα σε σχεδόν ορθή γωνία με το leader.     

Bait clip

1. One Up Pennel rig  2. Two Down Cascade rig  3. Up and Over rig

Εφευρήματα του surf casting, τα πρωτοείδα το ΄89 στα Κανάρια, στις αρματωσιές δύο Βρετανών που ψάρευαν σε μια θάλασσα σκέτη κόλαση από τη ρεστία. Ούτε τότε τα συμπάθησα ούτε και τώρα, επειδή μου γεμίζουν τις αρματωσιές μέταλλα και άλλα μπιχλιμπίδια. Δυστυχώς όμως είναι απολύτως απαραίτητα για μακρινές ρίψεις με μακριά παράμαλλα. 

Όλα τα bait clip σχεδιάζονται για να κρατήσουν το δολωμένο παράμαλλο, από το αγκίστρι, κοντά στο σώμα του shock leader κατά τη διάρκεια της ρίψης. Είτε είναι σιδερένια είτε συνθετικά, απελευθερώνουν το αγκίστρι μόλις έρθουν σε επαφή με το νερό, με μηχανικό τρόπο, όπως τα Ιmpact Shield και IMP της Breakaway  ή με την κίνηση που κάνει η πετονιά λασκάροντας μόλις βρεί το βαρίδι νερό, όπως τα bait clip της Stonfo και της Mustad και το Relay. Στην τελευταία περίπτωση εννοείται ότι βοηθούμε και ‘μείς κατεβάζοντας τη μύτη του καλαμιού μόλις το βαρίδι μας βρει θάλασσα.

Τα bait clip χρειάζεται να κάνουν δύο δουλειές για την αρματωσιά μας, α) να αυξήσουν την απόσταση του πετάγματός μας, ασφαλίζοντας το μακρύ μας παράμαλλο πάνω στο σώμα του leader και συνεπώς αυξάνοντας την αεροδυναμική της αρματωσιάς μας και β) να προστατεύσουν παράμαλλο και δόλωμα από τα μπερδέματα με το leader και κυρίως από την βίαιη εκτίναξη της αρματωσιάς και την βιαιότερη πρόσκρουση με το νερό.

Δεν είναι όμως φτηνά ούτε και εύκολα στο μοντάρισμά τους και σίγουρα δεν είναι πάντα απαραίτητα. Επειδή είναι ιδιαίτερα δεσμευτικά εξαρτήματα - δεν μπορούμε π.χ. να τα χρησιμοποιήσουμε με συρόμενα βαρίδια - παρά μόνο με αρματωσιές τύπου τροχαλίας, Η Τροχαλία χρειάζεται να προσαρμόζουμε τις αρματωσιές μας στα εξαρτήματα και όχι στα ψάρια που κυνηγούμε και αυτό επί της αρχής είναι μειονέκτημα.

Για παράδειγμα, είναι φορές, ιδίως το βράδυ με φεγγάρι, που το απλό συρόμενο μονάγκιστρο μονταρισμένο με λεπτές πετονιές και εφοδιασμένο με μεγάλο και ζωντανό δόλωμα, ριγμένο στην πρώτη αποχή του τόπου θα μας δώσει ευκολότερα τα καλά και τα καλύτερα ψάρια που κυκλοφορούν πεινασμένα αλλά καχύποπτα εκεί, από ότι η «φανταχτερή» αρματωσιά που φαίνεται παρακάτω και που θέλει μισή ώρα μέτρημα και τριαντατρία πραγματάκια για να δεθεί.
Σε κάθε περίπτωση, όταν δεν χρειάζεται να στείλω τις αρματωσιές μου πάνω από τα 100 – 120 μέτρα και δεν δένω παράμαλλα μήκους πάνω από 30 πόντους δεν χρησιμοποιώ bait clip.

3 Hook Clip Down Cascade rig

Τρείς για δέσιμο.

Ο κόμπος Albright, και οι παραλλαγές του Trilene, οι Double Loop Trilene και Twist Back Trilene είναι αρκετοί για να δέσουμε όλες μας τις αρματωσιές casting και όχι μόνο.

Μαζί με τον Better Snell knot http://kokozilas.blogspot.com/2010/10/better-snell-knot.html είναι οι βασικότεροι κόμποι που θα χρειαστούμε για leaders, τερματικά και αγκίστρια.

Δένονται εύκολα, με λίγη εξοικείωση ακόμη και με τα γάντια, και διατηρούν πάνω από το 90% της ονομαστικής αντοχής των πετονιών μας.

Ιδίως ο Albright είναι ο καταλληλότερος κόμπος shock leader που ξέρω, εφόσον το shock leader είναι πετονιά και όχι νήμα.    

Με δόλωμα σαλιγκαράκια και πεταλίδες

Σαλιγκαράκια.
Πραγματικά δεν μπορώ να σκεφτώ πολλά ψάρια της ακτής που δεν θα φάνε σωστά δολωμένα σαλιγκαράκια. Στα δικά μου ψαρέματα έχουν δώσει από κακαρέλους στην καθετή μέχρι και ζαργάνες στον αφρό. Σκαθάρια, μεγάλοι σπάροι, μελανούρια, τσιπούρες, φαγκρόπουλα, όλα το τρώνε το σαλιγκαράκι. OsilinusTurbinatus είναι το επιστημονικό του όνομα και τα βραχάκια της ακτής είναι το σπίτι του. Από εκεί θα το μαζέψουμε πολύ εύκολα όταν τα νερά είναι τραβηγμένα. Στον ίδιο τόπο θα το σπάσουμε και θα το δολώσουμε προσεκτικά όπως ακριβώς κάνουμε με τις πορφύρες και τους στρόμπους. http://kokozilas.blogspot.com/2009/11/blog-post_3932.html Επειδή τα σαλιγκαράκια είναι μικρά, σπάνια θα τα βρούμε με διάμετρο μεγαλύτερη των 3 εκατοστών, θα βάλουμε δύο, τρία ή και τέσσερα ακόμη στο αγκίστρι μας. Για αυτό το δόλωμα προτιμώ τα μαύρα μακρύλαιμα ίσια αγκίστρια με πολύ αιχμηρή μύτη σαν το Mustad 1144 ή το κορυφαίο “Straight shank” της Owner .

Πεταλίδες

Στα βραχάκια τις ακτής, μαζί με τα σαλιγκαράκια θα βρούμε καλά κολλημένες στην θέση τους τις πεταλίδες. Εκτός από γαστρονομικά ενδιαφέροντα γαστερόποδα, οι πεταλίδες  Patella ulyssiponensis, vulgata, intermedia και rustica είναι και θαυμάσια δολώματα για σαργούς και κακαρέλους. Κάτω από το Παλιούρι, στην παραλία Αυλάκι μου έχουν δώσει και μεγάλα λυθρίνια στα 50 μέτρα από την ακτή. Στο λιμάνι των Μουδανιών, στα βραχάκια αριστερά, δουλεύουν καλά και κοντά για σαργόπουλα και παχιούς κακαρέλους. Το ίδιο συμβαίνει και στον κάβο Βρασίδα, στην Ηρακλείτσα. Σε κείνο τον τόπο, όταν έχει φεγγάρι, τις δολώνω και σε casting εργαλεία και σε bolognaise.

Θέλουν μόνο λίγη προσοχή στην δόλωση. Χρησιμοποιώντας σαν κουτάλι το άδειο όστρακο μιας άλλης πεταλίδας βγάζουμε ολόκληρη αυτή που θα δολώσουμε. Φροντίζουμε το άδειο όστρακο να είναι ίδιο ή λίγο μεγαλύτερο και προσέχουμε να μην χαλάσουμε το μαύρο μαλακό έντερο που έχει η πεταλίδα πάνω από το σκληρό σώμα της. Περνάμε το κυκλικό ή παπαγαλέ αγκίστρι μας μία ή δύο φορές στο σώμα και βγάζουμε τη μύτη στο μαύρο σημείο.   

Το Πολυάγκιστρο

Μας το φέρανε οι Έλληνες της Μικράς Ασίας, αυτοί που τότε που τους κυνηγούσανε με φωτιά και λεπίδι «συνωστιζότανε» στο λιμάνι της Σμύρνης (ανάθεμα την ιστορία που γράψανε οι θεομπαίχτες).

Μαζί με το μπουζούκι και το μπαγλαμά μας φέρανε και το πολυάγκιστρο, τη ζόκα, τον κιούρτο κι άλλα πολλά και μας ανοίξανε τα μάτια στο ψάρεμα την κλωστοϋφαντουργία και το εμπόριο.

Το πολυάγκιστρο δεν επιτρέπεται στις περισσότερες χώρες τις Ευρώπης αλλά εμείς μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για να δολώσουμε σαρδέλα κι οποιοδήποτε άλλο ψαροδόλι αλλά και σουπιά και θράψαλο και πλοκάμι ή ολό χταποδιού.

Για μάνα χρησιμοποιώ συνήθως διάφανη μαλακή πετονιά – με πιστοποίηση IGFA κατά προτίμηση – μήκους ενός περίπου μέτρου και διαμέτρου 0,35 έως 0,40 του χιλιοστού, σπανιότερα και 0,30. Το πρώτο αγκίστρι το προτιμώ μακρύλαιμο για να περνάει ευκολότερα από τα βράγχια των δολωμάτων (συνήθως δολώνω σαρδέλα και γαύρο μαζί) και με μάτι αντί για παλέτα επειδή προτιμώ να το δένω με τον κόμπο της Trilene αλλά με διπλή βόλτα στο μάτι, όπως φαίνεται στο επάνω σχέδιο. Όταν δολώνω σουπιά ή θράψαλο για πρώτο αγκίστρι χρησιμοποιώ παπαγαλέ ή κυκλικό, με μάτι πάλι.

Τα υπόλοιπα αγκίστρια στα πολυάγκιστρά μου είναι τις περισσότερες φορές Mustad 442D σε νούμερα από 4 μέχρι και 6. Είναι ανθεκτικά στην αρμύρα, σκληρά αλλά σπάζουν πολύ δύσκολα και διατηρούνται αιχμηρά για κάμποσα ψαρέματα. Δένω 12 έως 21 αγκίστρια κοντά το ένα με το άλλο (η παλέτα το ενός να ακουμπάει σχεδόν στον λαιμό του άλλου) χρησιμοποιώντας τον κόμπο Better Snell. Στο τέλος δένω ένα μεγαλούτσικο στριφτάρι για να βάζω και να βγάζω εύκολα το εργαλείο μου από την στριφταροπαραμάνα του καλαμιού.

Δολώνω περνώντας το πρώτο αγκίστρι μέσα από τα βράγχια και τυλίγω σφιχτά το πολυάγκιστρο γύρω από το ψαροδόλι. Στο τέλος κάνω δύο σφιχτές θηλιές γύρω από την ουρά.

Πολυάγκιστρα χρησιμοποιώ συνήθως μέσα στα λιμάνια, με στόχο κέφαλους, λαβράκια, μεγάλες τσιπούρες και γοφάρια.

Πολυάγκιστρο Αφρού

Για κέφαλους και όχι μόνο.

Για να μην ξεσέρνει η αρματωσιά μας μοντάρουμε με όποιον τρόπο μας βολεύει ένα συρόμενο μολύβι πριν την στριφταροπαραμάνα του buldo.

Εάν δολώνουμε ψωμί και χρησιμοποιήσουμε πολυάγκιστρο με παραμαλλάκια (χρειάζεται να μην είναι μεγαλύτερα από 2 εκατοστά μήκος) σφίγγουμε λίγο περισσότερο την πετονιά γύρω από το ψωμί για να μην εξέχουν πολύ τα αγκίστρια.

Better Snell knot

 

It is tied easier than the full snell and it is stronger and neater than the “easier” snell(s).

One thing to attend to is the mouth line that needs to be kept on top of the hook shank, or it will not set the hook firmly when it's crunch-time.

If tying a hook with an eye run both ends of the line through the eye when you start tying the knot.

Κόμπος 3πλού αγκιστριού για εγγλέζικο.

Πειραματιζόμενος για να βρω έναν δυνατό αλλά εύκολο κόμπο που θα μου έδινε διπλό παράμαλλο στο εγγλέζικο (εις την βαρβαριστή wishbone) μου προέκυψε ο κόμπος του παραπάνω σχήματος αλλά με ένα «ελάττωμα». Έβγαινε και τρίτο παράμαλλο.

‘Όντας επιρρεπής στην υπερβολή, τον δοκίμασα σε ένα ψάρεμα με κέφαλους στο Αγγελοχώρι και αποδείχθηκε αξιόπιστος. Για να δοκιμάσω την αποτελεσματικότητα της αρματωσιάς, και ενώ τα ψαράκια τρώγανε, άλλαξα σε κλασικό, μονό παράμαλλο και διαπίστωσα ότι τα τσιμπήματα ήταν με διαφορά λιγότερα.

Για τους πιο ορθόδοξους, να σημειώσω ότι και το wishbone δουλεύει καλύτερα από το μονό παράμαλλο και στο εγγλέζικο και στο μπόλο, σύμφωνα πάντα με τις δικές μου εμπειρίες

Τα επτά συχνότερα λάθη του Surf casting. (7/7)

Δεν χρησιμοποιούμε φρέσκα ή κατάλληλα δολώματα.

«Ποια λες ότι είναι τα κατάλληλα δολώματα για το Surf casting ρε Θανάση;» ρωτάω ένα φίλο τις προάλλες. «Αυτά που δεν φεύγουν στο πέταγμα κι αυτά που δεν χρειάζεται να πάω στην τράπεζα πριν τον δολωματά» μου απαντά και έχει βεβαίως κάποιο δίκιο αγαπητοί συνάδελφοι.

Στο Surf και στο beach casting ψαρεύουμε με τεχνικές που ταλαιπωρούν τα δολώματα και την τσέπη μας περισσότερο από ότι άλλα ψαρέματα της ακτής. Η τσέπη μας ταλαιπωρείται ούτως ή άλλως με όλα αυτά που συμβαίνουν στην Ελλαδίτσα μας και παγκοσμίως, αλλά ένα παραπάνω όταν χρειάζεται μια ποικιλία κι αφθονία δολωμάτων για να κάνουμε το ψάρεμά μας. Εναλλακτικές λύσεις δεν υπάρχουν καλές, ιδίως για όλους εμάς τους άναυτους που δεν ξέρουμε να βγάζουμε δολώματα μόνοι μας από την γαλανή. Ο δολωματάς είναι μάλλον μονόδρομος αν εξαιρέσουμε τα όστρακα κι άλλα θαλασσινά που εύκολα βρίσκουμε εκεί που ψαρεύουμε. Πορφύρες, κατσιμάμουνα, πεταλίδες, σαλιγκαράκια, γαριδούλες κι οι μικρές αρενικόλες της αμμουδιάς, έχουν όλα τη θέση και την αξία τους ως δολώματα του Surf casting.

Για παράδειγμα, στο λιμάνι των Μουδανιών Χαλκιδικής, τον Οκτώβρη, έχω περισσότερες επιτυχίες σε πρωινά τσιπουροψαρέματα με πορφύρες παρά με άλλα δολώματα. Στην παραλία της Περαίας Θεσσαλονίκης οι 300άρες μουρμούρες προτιμούν το σαλιγκαράκι παρά τα συνηθισμένα σκουλήκια. Στην παλιό μόλο της Νικήτης στην Χαλκιδική, κυκλοφορούν μεγάλες τσιπούρες στις φυκιάδες στην ευθεία του μόλου και 100 μέτρα παραμέσα. Ξεγελιούνται πιο εύκολα με σάντουιτς πορφύρας-σαλιγκαριού παρά με τα γνωστά σκουλήκια.
Έχουν βέβαια και τα ασπροδόλια και τα ψαροδόλια την χρησιμότητά τους στο Surf και στο beach casting αλλά δεν τα έχω ψαρέψει αρκετά για να είμαι σε θέση να τα σχολιάσω.

Για τα σκουλήκια που αγοράζουμε συνήθως τι να πει κανείς. Όλα δουλεύουνε μηδενός εξαιρουμένου. Άλλα λιγότερο, άλλα περισσότερο, ανάλογα τον καιρό, τον ψαρότοπο και τις ορέξεις των ψαριών. Έχω δει την κυρία δίπλα μου που δεν ήθελε να δολώνει, να βγάζει απίκο σχεδόν, τσιπούρα 500-600 γραμμάρια με μια ελάχιστη ποσότητα ψόφιας τριχιάς στ’ αγκίστρι της. Δίπλα της εγώ κοψομεσιαζόμουν στα μακρινά πετάγματα κι έβαζα μισό τσουτσούνι για να πάρω ανάλογα ψάρια. Βέβαια εγώ έβγαλα τέσσερις και η κυρία μια, αλλά το γεγονός έχει τη σημασία του.

Τα στοιχεία είναι από δικά μου ψαρέματα από 17/11/2002 μέχρι και 15/01/2005 και αφορούν μόνο την τεχνική Surf Casting.

Σημασία έχουν πολύ περισσότερο οι προσωπικές παρατηρήσεις του καθενός μας σε βάθος χρόνου. Από τις δικές μου σημειώσεις μια χαρακτηριστικής 2ετίας προκύπτουν τα εμφανιζόμενα στον Πίνακα για την καταλληλότητα των δολωμάτων στο Surf Casting.
Αντιλαμβάνεται κανείς βεβαίως ότι για να είναι απολύτως αντικειμενικές οι συγκρίσεις του Πίνακα θα χρειαζόταν σε κάθε ψάρεμα να χρησιμοποιούταν όλα τα είδη δολωμάτων που συγκρίνονται. Καλή είναι η πληθωρικότητα αγαπητοί συνάδελφοι και πάντα βοηθά στο ψάρεμα αλλά μέχρις αυτού του σημείου δεν έχω φτάσει ακόμα.

Όπως και να έχει, με όσα στατιστικά κι αν χρησιμοποιήσουμε για το ψάρεμά μας παραμένει γεγονός κάτι που υποστηρίζω αρκετά συχνά. Το ψάρεμα δεν είναι θετική επιστήμη ούτε έχει δεδομένα κι αξιώματα. Κανόνες υπάρχουν βεβαίως αλλά οι εξαιρέσεις είναι πάρα πολλές.

Εξαιρέσεις όμως υπάρχουν λίγες όταν ψαρεύουμε με ψόφια ή ταλαιπωρημένα δολώματα. Κατά κανόνα, ψάρια δύσκολα θα πιάσουμε σε αυτήν την περίπτωση και μάλλον όχι τα καλά και τα καλύτερα του τόπου. Κινδυνεύουμε επίσης να τα χάνουμε από το αγκίστρι μας πετώντας με τη δυναμική τεχνική που χρησιμοποιούμε συνήθως. Αν και μερικοί συνάδελφοι υποστηρίζουν ότι το δόλωμα είναι πιο ελκυστικό αν έχει «πάρει» λίγο και μυρίσει πιο έντονα, στην πραγματικότητα δύσκολα θα φάνε τα καθαρά ένα δόλωμα σε κακή κατάσταση.
Δύσκολα θα φάνε κι ένα δόλωμα άγνωστο γι αυτά. Είναι πολύ γνωστό ανέκδοτο στο εξωτερικό τα διάφορα σούπερ δολώματα, φυσικά και τεχνητά, που πιάνουν ψαράδες και όχι ψάρια. Για να μην γελούν μαζί μας τα ψάρια λοιπόν καλύτερα να επιλέγουμε τα δολώματά μας σύμφωνα με το βυθό που θα ψαρέψουμε και τη μορφολογία του. Σε αμμούδες με φαραώ μπορεί να πάρουμε κάποιο ψάρι αλλά με άλλα σκουλήκια και τσουτσούνια μάλλον θα έχουμε καλύτερα αποτελέσματα. Αντιθέτως σε βυθούς που κάνουν πλάκες και βραχάκια το φαραώ είναι αποτελεσματικότερο. Τα ντόπια δολώματα, αυτά που βγαίνουν από τα ίδια νερά που ψαρεύουμε, είναι η καλύτερη επιλογή αλλά καλύτερα να μην συγχέουμε την εντοποιότητα με το είδος του δολώματος. Ακούω πολλές φορές ότι επειδή στα νότια δεν κάνει μαύρο, το σκουλήκι αυτό δεν δουλεύει καλά εκεί. Στην πραγματικότητα και μαύρα έχει παντού και δουλεύουν παντού καλά όταν ο βυθός είναι ο κατάλληλος (άμμος, αμμόλασπη, άσπρα-μαύρα). Κάπως έτσι είχαν παρεξηγήσει και το φαραώ εδώ στα βόρεια. Δεν το ξέρανε οι ντόπιοι και πιστεύοντας τους…ειδικούς για την εντοποιότητα δεν του έδιναν σημασία. Όταν είδαν τις ψαρούκλες που προσελκύει αυτό το σκουλήκι άλλαξαν γνώμη. Ας θυμόμαστε καλύτερα ότι στην ανατολική Μεσόγειο ο βυθός και τα πλάσματά του διαφέρουν λίγο έως καθόλου από τόπο σε τόπο.

Για τα εισαγόμενα δολώματα προσέχουμε να παρομοιάζουν αυτά που ζουν στα δικά μας νερά και τα χρησιμοποιούμε άφοβα. Ο ακροβάτης και το κορεάτικο για παράδειγμα, μοιάζουν πολύ με τη δική μας νηρηίδα, ένα σκουλήκι που ζει σε πολλές θάλασσες. Μου έχουν δώσει αρκετά ψάρια και τα δυό, (όχι στο Surf casting ακόμη), σε αντίθεση με το αμερικάνικο που δεν μοιάζει αρκετά με τα δικά μας σκουλήκια και μέχρι τώρα μου έχει δώσει ελάχιστα ψάρια.

Εισαγόμενα ή Ελληνικά προσέχουμε τα δολώματά μας να είναι ζωντανά και κινητικά, να ταιριάζουν στο βυθό που ψαρεύουμε ή αν κάνουμε πειραματισμούς να είναι ανάλογοι με τα χαρακτηριστικά και τις συνήθειες – φυσικές και επίκτητες – των ψαριών που ψαρεύουμε. Τις επιτυχημένες συνταγές τις γράφουμε να μην τις ξεχνάμε. Δεν ξεχνάμε επίσης τι φάγανε τα ψάρια που και πότε. Στο κάτω κάτω μπρος στα ψάρια τι είναι λίγη στατιστική;

Τελειώνοντας αυτή την ενότητα των επτά συχνότερων λαθών του Surf casting, και επειδή επανάληψη μήτηρ πάσης μαθήσεως που λένε κι οι παλιοί, ξαναβλέπουμε το Σχήμα 1 από το πρώτο τμήμα της σειράς ως μικρή περίληψη όλης της ενότητας. Είναι σημαντικό να θυμηθούμε ότι εξετάζουμε την διαδοχική σειρά των συχνότερων αιτιών που φέρνουν καλό ή πιο μέτριο αποτέλεσμα. Αυτό σημαίνει ότι διαβάζουμε και ερμηνεύουμε το Σχήμα 1 με την ακολουθία σειράς που έχει. Δηλαδή, σύμφωνα με τη σειρά στο σχήμα δεν έχει ουσία να έχουμε τα καλύτερα δολώματα (7) αν είμαστε σε λάθος τόπο (2). Κάθε ζευγάρι αιτιών της απεικόνισης αυτής παράγει ένα μερικό αποτέλεσμα που δυσχεραίνει ή διευκολύνει το αποτέλεσμα που παράγεται από το επόμενο ζευγάρι. Μέχρι που όλα καταλήγουν στον τελικό απολογισμό του ψαρέματός μας που αν όλα πάνε καλά θα είναι ψάρια καλά, βαριά και αρκετά για το τραπέζι μας, (δεν μας τα ευχόμαστε για να τα έχουμε). Καλά δελφίνια αγαπητοί συνάδελφοι.

Τα επτά συχνότερα λάθη του Surf casting. (5&6/7)

Χρησιμοποιούμε ακατάλληλα ή στομωμένα αγκίστρια ή/και
ακατάλληλους ή ατημέλητους κόμπους.

Σας έχει τύχει ποτέ αγαπητοί συνάδελφοι να μην μπορείτε να «καρφώσετε»
αποτελεσματικά όταν τρώνε τα ψάρια; Ή να φεύγουν συχνά από το αγκίστρι σας καθώς τα φέρνετε προς τα έξω; Μήπως φταίνε τα αγκίστρια και όχι η τεχνική σας και τα ψάρια; Και τι συμβαίνει όταν σπάει διαρκώς το shock leader ή το παράμαλλο στον κόμπο; Μήπως φταίει ο κόμπος και όχι η πετονιά; Η καταλληλότητα κι η κατάσταση κόμπων και αγκιστριών είναι σημαντικό θέμα και καλύτερα να μην το αγνοήσουμε.

Εξετάζοντας κατ΄ αρχήν την καταλληλότητα των αγκιστριών χρειάζεται να εννοήσουμε ότι ειδικά αγκίστρια για το surf casting δεν υπάρχουν ότι και να λένε οι έμποροι και οι…ειδικοί. Υπάρχουν βεβαίως μερικά αγκίστρια ειδικά προσαρμοσμένα σε ορισμένα ψάρια και άλλα σε ορισμένα δολώματα. Μπορούμε επίσης να βρούμε αγκίστρια ειδικά κατασκευασμένα για ορισμένους συνδυασμούς του τύπου ψάρι – δόλωμα. Υπάρχουν πολύ λίγες εξαιρέσεις αγκιστριών που φτιάχνονται για συγκεκριμένες τεχνικές ψαρέματος, που όμως δεν αφορούν το casting.

Εμείς, χωρίς να υπερβάλουμε στις λεπτομέρειες, επιλέγουμε τα αγκίστρια μας με κριτήριο το στόμα των ψαριών που κυνηγάμε και τον τρόπο που τρέφονται. Φροντίζουμε το μέγεθος του αγκιστριού να είναι αντίστοιχα κατάλληλο. Φροντίζουμε επίσης, το μέγεθος να είναι ανάλογο με το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά των δολωμάτων που θα χρησιμοποιήσουμε.

Συμφέρει να θυμόμαστε ορισμένες βασικές παραμέτρους :

o Μεγάλο ψάρι, μεγάλο δόλωμα, μεγάλο αγκίστρι.
Δεν φοβόμαστε την κατηγορία μηδέν (1/0, 2/0 κλπ), ούτε και λυπόμαστε το πληθωρικό δόλωμα αν θέλουμε να πιάσουμε μεγάλα ψάρια.

o Τα στραβά και ιδίως τα κυκλικά αγκίστρια καρφώνουν εύκολα αλλά ξαγκιστρώνουν εύκολα.
Λόγω της γωνίας που κάνει η αιχμή τους μπαίνουν εύκολα στο στόμα των ψαριών αλλά πιο ρηχά από όσο μπαίνουν τα ίσια, ιδίως αν καρφώσουμε νωρίς.

o Τα κυκλικά αγκίστρια είναι τα πιο κατάλληλα για τα καχύποπτα ψάρια.
Και πάλι λόγω της γωνίας τους τα κυκλικά (και τα στραβά) αγκίστρια γίνονται λιγότερο αντιληπτά όταν τα ψάρια δοκιμάζουν το δόλωμα πριν το πάρουν αποφασιστικά.

o Τα ίσια αγκίστρια είναι πιο κατάλληλα για σκουλήκια και μακρόστενα δολώματα.
Η ομαλή καμπύλη του λαιμού και το κυλινδρικό σώμα διευκολύνει όλα τα «περαστά» δολώματα να μπουν ψηλά στον κορμό του αγκιστριού ή και ψηλότερα, επιτυγχάνοντας έτσι σωστή παρουσίαση.

o Τα μακρύλαιμα αγκίστρια προστατεύουν το παράμαλλο από τα δόντια των ψαριών.

o Τα κοντόλαιμα αγκίστρια είναι συνήθως ανθεκτικά στην θραύση και την κάμψη.

o Πολλά κοντόλαιμα ίσια και στραβά αγκίστρια δεν κρατούν καλά το δόλωμα στα δυναμικά πετάγματα του surf casting.

o Ευπαθή δολώματα, λεπτά αγκίστρια.
Δεν δολώνουμε τριχιά στο στραβό παπαγαλέ που χρησιμοποιούμε για τσιπούρες και σαργούς.

Εκτός από κατάλληλα, τα αγκίστρια μας χρειάζεται να είναι σε άριστη κατάσταση. Φροντίζουμε λοιπόν να είναι όλα καινούργια. Συμβαίνει όμως από κούραση, από προχειρότητα και πολλές φορές από λαχτάρα και ανυπομονησία να μην αλλάξουμε αγκίστρια κι αρματωσιές από το προηγούμενο ψάρεμα. Θεωρούμε ότι «κρατάνε» ακόμα αλλά τις περισσότερες φορές κάνουμε λάθος. Αγκίστρια και τερματικά φθείρονται και χρειάζονται αλλαγή σε κάθε ψάρεμα, ακόμη κι αν το προηγούμενο ήταν πριν λίγες μέρες, ακόμη κι αν τα καλάμια μας είναι σωστά τακτοποιημένα και προστατευμένα σε θήκες μεταφοράς.
Σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται να αλλάζουμε αγκίστρια μετά από κάθε ψάρι και αν ψαρεύουμε σε μικτούς βυθούς τ’ αλλάζουμε αμέσως αν πιάσουμε πετρούλα, κογχύλι ή καμιά τούφα σκληρά φύκια.
Πολλά βέβαια εξαρτώνται από τα υλικά και τις αντοχές των τύπων που χρησιμοποιούμε.
Ορισμένα αγκίστρια έχουν τον χαρακτηρισμό D στον τύπο τους, όπως τα Mustad 442D που χρησιμοποιώ πολλές φορές. D σημαίνει Durative, ανθεκτικό δηλαδή στην αρμύρα και στις καταπονήσεις. Άλλα είναι από ανθρακούχα υλικά και άρα με πολλές αντοχές, ενώ μερικά λειαίνονται και ακονίζονται με λέιζερ αποκτώντας μεγάλη διατρητικότητα. Τα περισσότερα αγκίστρια της Owmer δύσκολα χάνουν τον «αιθέρα» τους, τα δε κυκλικά αυτής της εταιρείας τα θεωρώ κορυφαία. Τα κόκκινα Morigen 413R είναι καταπληκτικά για τριχιές. Τα Mustad 1144 είναι από τα πιο αποτελεσματικά αγκίστρια που χρησιμοποιώ αλλά χάνουν την αιχμηρότητά τους γρήγορα και εξίσου γρήγορα σκουριάζουν. Δυστυχώς τα αγαπημένα μου αγκίστρια δεν κυκλοφορούν πια. Lion‘d Or με….σήμα το λιοντάρι. Αν τα βρείτε πουθενά ξεχασμένα αγοράστε όσα περισσότερα μπορείτε. Θα με θυμηθείτε.
Ένας πρακτικός τρόπος να ελέγξουμε αν το αγκίστρι μας θέλει αλλαγή είναι ο εξής: Πιάνοντας το αγκίστρι από το λαιμό, τσιμπάμε ελαφρά το νύχι του αντίχειρα και τραβάμε προς τα πίσω, μαλακά κι οριζόντια με το νύχι. Αν το αγκίστρι σέρνεται πάνω στο νύχι η αιχμή του έχει καταστραφεί και θέλει άλλαγμα. Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να ελέγξουμε και την αιχμηρότητα μεταξύ διαφορετικών αγκιστριών. Όσο μεγαλύτερη δύναμη χρειάζεται για να σύρουμε το αγκίστρι πάνω στο νύχι τόσο πιο αιχμηρό αγκίστρι έχουμε. Προσοχή βέβαια μην καταντήσουμε το νύχι μας ριγέ.

Για να ελέγξουμε τους κόμπους μας δεν χρειαζόμαστε νύχια αλλά μάτια. Ο επιμελημένος κόμπος μοιάζει σαν αυτόν που βλέπουμε στα βιβλία και στις φωτογραφίες. Οποιαδήποτε άλλη εικόνα δεν μας ικανοποιεί και τον ξαναδένουμε για να είμαστε σίγουροι. Οι επιμελημένοι κόμποι έχουν τα εξής βασικά χαρακτηριστικά :

o Άψογη εικόνα όπως στα βιβλία και στα περιοδικά.

o Άκρες σύρριζα κομμένες ή καλυμμένες με ειδικά προστατευτικά σωληνάκια.

o Δεν χάνουν την θέση τους, το σχήμα ή την ανθεκτικότητά τους κατά τη διάρκεια του ψαρέματος.

Είναι εύκολο να δέσουμε σωστά τους κόμπους μας, (είναι μόνο θέμα εξοικείωσης), αλλά είναι πιο δύσκολο να επιλέξουμε τους κατάλληλους κόμπους για κάθε περίπτωση και κάθε υλικό. Δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε μόνο πως δένουμε τι αλλά και με τι το δένουμε. Άλλοι οι κόμποι του νάιλον και του fluorocarbon, άλλοι για το νήμα άλλοι για το σύρμα και όλοι ανάλογοι των διαμέτρων. Έχουμε και τα βιβλία που λένε ότι είναι καλύτερο να ξέρεις τρεις κόμπους που δένεις με κλειστά μάτια παρά δεκατρείς που χρειάζονται ανοιχτό βιβλίο για να βλέπεις πως θα τους δέσεις. Και τι γίνεται με όλους εμάς που θέλουμε να κάνουμε και πελαγίσια ψαρέματα και συρτές και από την ακτή και ψαρέματα στα εσωτερικά νερά; Πόσους κόμπους πρέπει να μάθουμε να δένουμε με «κλειστά μάτια»;. Ψυχραιμία όμως αγαπητοί συνάδελφοι. Ευτυχώς υπάρχει μεγάλη βιβλιογραφία και αρθρογραφία και με την εμπειρία μας να συσσωρεύεται χρόνο με τον χρόνο δεν είναι πολύ δύσκολο να μάθουμε καλά όλους τους κόμπους που χρειαζόμαστε κι ας είναι παραπάνω από τρεις.
Εμείς προς το παρόν θα ασχοληθούμε με δέκα κόμπους που χρησιμοποιούμε στο Surf casting και όχι μόνο.

Ξεκινούμε δένοντας το αγκίστρι στο παράμαλλο. Χρησιμοποιούμε τον κόμπο Snell (Σχήμα Α) κάνοντας 8 έως 12 σπείρες για πετονιές διαμέτρου μέχρι και Φ0,35 ή νήματα. Για πιο χοντρές νάιλον 5 – 6 σπείρες αρκούν. Πριν σφίξουμε τελείως γυρίζουμε τον κόμπο ώστε η άκρη της πετονιάς που θα δεθεί στο παράμαλλο να είναι στην εσωτερική πλευρά του αγκιστριού. Αν τον δέσουμε σωστά ο Snell διατηρεί 75% περίπου από την αντοχή της πετονιάς.

Συνεχίζουμε δένοντας παράμαλλο σε στριφτάρι ή σε οποιοδήποτε συνδετικό με μάτι. Αν χρησιμοποιούμε νάιλον οι κόμποι Clinch και Palomar (Σχήμα Α) είναι αρκούντως ικανοποιητικοί. Διατηρούν περίπου 80% της ονομαστικής αντοχής της πετονιάς μας, δεν γλιστρούν και δένονται εύκολα. Αν δένουμε fluorocarbon ο Clinch είναι πιο κατάλληλος. Για το fluorocarbon χρειάζεται να θυμόμαστε ότι θέλει πάντοτε δυο τρεις σπείρες περισσότερες από το νάιλον και περισσότερο βρέξιμο.

Σε περίπτωση που χρησιμοποιήσουμε νήμα μας εξυπηρετεί ο Snake (Σχήμα Β). Τον ίδιο κόμπο χρησιμοποιούμε γενικότερα δένοντας νήμα σε μάτι. Διατηρεί το 95% σχεδόν της ονομαστικής αντοχής του νήματος. Πολλοί συνάδελφοι, κυρίως του εξωτερικού, όταν δένουν νήμα σιγουρεύουν τον κόμπο τους με μια δυο σταγόνες κόλλα στιγμής. Δεν έχω άποψη επί τούτου αλλά δεν ακούγεται άσχημα.

Όταν χρησιμοποιούμε χάντρα παράμαλλου δένουμε ένα Clinch στην άκρη του παράμαλλου βάζοντας από πριν και μια χαντρούλα για στοπ και προστασία του κόμπου. Αν θέλουμε μεγαλύτερη αντοχή δένουμε διπλό Clinch όπως δείχνει το Σχήμα Α1. Είναι πιο δύσκολο έτσι και θα χρειαστούμε μεγαλύτερο μήκος παράμαλλου για να το δέσουμε σωστά αλλά μετά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε χάντρα παράμαλλου ακόμα κι αν περιμένουμε μεγαλούτσικα ψάρια, κάτι που δεν συνίσταται αν κάνουμε απλούστερους κόμπους.

Για να δέσουμε την στριφταροπαραμάνα του μολυβιού στο shock leader χρησιμοποιούμε τον διπλό Clinch (Σχήμα Β). Αν η νάιλον είναι λεπτότερη από Φ0,50 – 0,48χιλ θα κάνουμε το λιγότερο 6 έως και 10 σπείρες. Χρειαζόμαστε μεγάλη αντοχή σε αυτό το σημείο γι’ αυτό άλλωστε κάνουμε διπλό κόμπο. Διπλούς λέμε τους κόμπους που κάνουμε όταν διπλώνουμε την πετονιά για να τη δέσουμε. Είναι πιο δύσκολοι και πιο ορατοί αλλά προσθέτουν αρκετά στην ανθεκτικότητα των αρματωσιών μας. Διπλούς κόμπους χρησιμοποιούμε τις περισσότερες φορές που δένουμε μολύβια ή πολύ λεπτά παράμαλλα που θέλουμε να κρατήσουν μεγάλα ψάρια. Τους διπλούς κόμπους δεν τους κόβουμε σύρριζα αν δεν είμαστε πολύ σίγουροι για τα δεσίματά μας. Σύρριζα δεν κόβουμε ούτε τον κόμπο του μολυβιού διπλό η μονό, όσο καλό δέσιμο κι αν κάνουμε. Λόγω του βάρους η στριφταροπαραμάνα ή όποιο άλλο συνδετικό χρησιμοποιούμε ανοίγει λίγο τη θηλιά και μπορεί να λυθεί ο κόμπος αν δεν έχουμε αφήσει 1 – 2 εκατοστά περίσσευμα και στις δύο άκρες. Αν υπάρχει περίπτωση ο κόμπος να μαζεύει φύκια, προνοούμε και τον καλύπτουμε με σωληνάκι σιλικόνης (anti tangle boom) διάφανο ή φωσφορίζων.

Αν το shock leader είναι από νάιλον με διάμετρο μικρότερη από Φ0,48χιλ ή από νήμα, για να δέσουμε την στριφταροπαραμάνα του μολυβιού θα χρησιμοποιήσουμε τον Snake (σχήμα Β) και καλύτερα διπλωμένο.

Αν έχουμε λόγους να μην χρησιμοποιήσουμε κανένα συνδετικό για να μοντάρουμε το μολύβι στη αρματωσιά τότε χρησιμοποιούμε τον κόμπο Thumb του σχήματος Γ. Διατηρεί πάνω από το 80% της ονομαστικής αντοχής της πετονιάς μας και είναι κατάλληλος για όλες τις περιπτώσεις που θέλουμε θηλιές με μεγάλη αντοχή. Δένεται καλύτερα με νήμα αλλά είναι πολύ καλός και για δεσίματα με νάιλον.

Για να δέσουμε νάιλον shock leader στη μάνα χρησιμοποιούμε τον κόμπο Albright (Σχήμα Δ). Μάνα νάιλον με shock leader από νήμα θα δέσουμε με τον Double Uni (Σχήμα Δ). Και οι δύο κόμποι είναι εξαιρετικοί γι αυτή την χρήση και διατηρούν από την ονομαστική αντοχή μάνας και shock leader περισσότερο από 80%.

Στόπερς μπορούμε να βάλουμε μεταλλικούς ή και να δέσουμε νήμα από το ίδιο που δένουν τα δαχτυλίδια στα καλάμια που είναι και το καλύτερο. Αφήνουμε αρκετό περίσσευμα πριν τον σφίξουμε στη θέση που θέλουμε και μετά κόβουμε τις άκρες αφήνοντας δυο τρία εκατοστά για μπορούμε να τον ξανασφίξουμε αν χρειαστεί. Το κόκκινο χρώμα συνηθίζεται αλλά εξαρτάται από τις πεποιθήσεις του καθενός μας για το τι προσελκύει και τι απωθεί τα ψάρια.
Όσον αφορά τις πεποιθήσεις για την σημασία της καταλληλότητας και της κατάστασης κόμπων και αγκιστριών είναι κοινές σε όλους μας νομίζω. Χρειάζεται προσοχή και επιμέλεια για είναι οι αρματωσιές μας σε θέση να μας δώσουν τα ψάρια θέλουμε όταν τα θέλουμε…..αρκεί να τα βρούμε βέβαια.

Τα επτά συχνότερα λάθη του Surf casting. (4/7)

Δεν έχουμε την ετοιμότητα ή την δυνατότητα να ψαρέψουμε τα μεγάλα ψάρια.

Μήπως γνωρίζετε αγαπητοί συνάδελφοι κάποιον ψαρά της ακτής και λάτρη του surf
casting που δεν «ψάχνει» για το μεγάλο ψάρι; Για την 3κιλη και παραπάνω τσιπούρα το 6κιλο λαβράκι, τον 2κιλο σαργό και άλλα συναφή θεριά; Πόσοι όμως από ‘μας είμαστε πραγματικά προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουμε τόσο μεγάλα ψάρια στο Surf casting; Πριν καν τα αντιμετωπίσουμε, πόσοι από ‘μας ψαρεύουμε με εργαλεία και δολώματα που απευθύνονται στο 5% του συνολικού πληθυσμού των ψαριών;
Ας εξετάσουμε λοιπόν κατ’ αρχήν την ετοιμότητά, δηλαδή την προετοιμασία μας για να δελεάσουμε τα θεριά της γαλανής και κατόπιν την δυνατότητα, την τεχνική που χρειαζόμαστε για να τα αγκιστρώσουμε και να τα πιάσουμε στα χέρια μας.

Πολλοί από εμάς πιστεύουν ότι σε κάθε ψάρεμά τους απλώνοντας τα συνηθισμένα εργαλεία τους και τα συνηθισμένα δολώματά τους μπορεί να ξεγελάσουν και κάποιο από τα μεγάλα ψάρια της περιοχής. Στην πραγματικότητα μόνο με μεγάλη τύχη και πολύ σπάνια θα συμβεί αυτό.

Έχω ζωντανό παράδειγμα από ένα ψαρότοπο που κάποτε έδινε άφθονα και πρώτα ψάρια. Στο λιμάνι της Μηχανιώνας ψαρεύαμε για αρκετά χρόνια καμιά 20αριά άτομα, συνήθως κοντά στο μόλο από την μέσα και την έξω πλευρά του και σπανιότερα με surf casting τεχνικές από τα εξωτερικά βράχια. Τσιπούρα πάνω από ένα, βαριά ενάμισι κιλό δεν είχα δει ποτέ. Κάποια από τις λίγες φορές που ξημέρωσα, παρατηρώ νωρίς το πρωί ένα τύπο στη μπούκα να πετά πολυάγκιστρο με σαρδέλα εσωτερικά του μόλου. Σκέφτηκα ότι ήταν άμαθος ο καημένος και θα τον τρώγανε τα σπόρια αλλά δεν έδωσα πολύ σημασία γιατί κουράστηκα από βραδύς να παλεύω με τσιπούρες 600άρες και 800άρες. Κατά της 10:00 και αφού πήρα άλλα δύο πρωινά ψάρια ξεκίνησα να μαζεύω φτάνοντας μέχρι την μπούκα για να πάρω το τελευταίο μου καλάμι. Ο τύπος που λέγαμε είχε δίπλα του ένα από ‘κείνα τα μεγάλα, φτηνά ψυγειάκια από φελιζόλ. Καλημέρα του λέω, καλημέρα μου απαντάει χωρίς να γυρίσει να με κοιτάξει. Κοιτούσε ο άνθρωπος την πασίχοντρη πετονιά από το πεταχτάρι του. Η κοιλιά της έπαιζε. Χαμογέλασα ελαφρά με την ένταση της στάσης του γιατί έτσι παίζει η πετονιά όταν βρίσκουν την σαρδέλα τα σπόρια. Το σύρσιμο όμως του πεταχταριού που ήταν πλακωμένο με μια πέτρα, σπόρι δεν θα το έκανε. Πετάχτηκε ο άνθρωπος από το καρεκλάκι του, μαρμάρωσα εγώ. Όπως όπως και με βλαστήμιες μάζευε την πετονιά του κανένα δίλεπτο. Μα που την έστειλε ο αθεόφοβος, σκεφτόμουν. Που να ξέρω ότι το θεριό του έπαιρνε μέτρα συνέχεια. Με τα πολλά αγαπητοί συνάδελφοι φέρνει κοντά την αρματωσιά του, ξαπλώνει πάνω στο μόλο και αρπάζει με ένα πολύ κοντό γάντζο μια τσιπούρα πάνω από τρία κιλά, όπως την υπολόγισα μέσα στην ταραχή μου. Ανοίγει το «φτηνό» ψυγειάκι του να τη βάλει και με αποτελειώνει. Είχε άλλες δύο μέσα, ίδιο μπόι κι ομορφάδα. Με κοιτάει, χαμογελάει πλατιά και λέει: «θες να τις δεις;» Κλείνω το στόμα μου που έχασκε, μαζεύω τα κουράγιο μου και πάω κοντά να θαυμάσω τα τέρατα. Όμορφα ψάρια με κορμοστασιά κι αγριάδα μοναδική. Δε χόρταινα να τα βλέπω και να τα πιάνω. Όπως μου είπε αργότερα κάθε Οκτώβρη και Νοέμβρη δεν κάνει άλλα ψαρέματα παρά μονάχα για τσιπούρες με σαρδέλα το πρωί και για λαβράκια το βράδυ ανάμεσα από τα καΐκια, με σουπιά σε πολυάγκιστρο.
Από τότε αγαπητοί συνάδελφοι κάθε που ξημέρωνα στη Μηχανιώνα μαντέψτε τι πετούσα κοντά στη μπούκα, εκτός από τα συνηθισμένα μου εργαλεία. Κι αν έβρισκα μικρές σουπιές στην αγορά το βραδινό πολυάγκιστρο ήταν σίγουρο μαζί με τα άλλα καλάμια. Θεριά ακόμη δεν αγκίστρωσα από ‘κει αλλά ψυχραιμία.

Οι πίνακες αναφέρουν τα μεγαλύτερα ψάρια που δηλώθηκαν στη EFSAκαι πιάστηκαν στη Ευρώπη ανά κατηγορία πετονιάς πιστοποιημένης από την IGFA. Στοιχεία 2010 EFSA (European Federation of Sea Anglers).

Έτσι λοιπόν αυξάνουμε την ετοιμότητά μας για να πιάσουμε πραγματικά μεγάλα ψάρια. Μαζί με τα «λογικά» μας εργαλεία ρίχνουμε σε γερή αρματωσιά το απαραίτητα μεγάλο δόλωμα σε μεγάλο αγκίστρι ή σε πολυάγκιστρο (επιτρέπεται ακόμα στην Ελλάδα), στα «ύποπτα» σημεία του τόπου. Οι παλιοί λένε «μεγάλο δόλωμα, μεγάλο ψάρι» και σίγουρα κάτι ξέρουν.

Σε περίπτωση που νοιώθουμε αισιόδοξοι και ψαρεύουμε «μόνο μεγάλα» καλύτερα να προετοιμαστούμε για πολλή αναμονή γιατί όπως είναι φυσικό μεγαλύτερο ψάρι σημαίνει και πιο έμπειρο και πιο πονηρεμένο ψάρι. Είναι μάλλον επιπόλαιο να πιστέψουμε ότι χωρίς ευμεγέθη δολώματα και πολλή υπομονή θα δελεάσουμε τους κατά τόπους αδιαμφισβήτητους «αφέντες» του βυθού. Αν χρησιμοποιούμε ψαροδόλια και δεν έχει μικρά ψαράκια θα τα χαράξουμε λίγο για να βγάλουν αίμα και μυρωδιά. Σκουλήκια θα βάλουμε δύο τρία ή και περισσότερα αν είναι από τα μικρά. Τσουτσούνια ολόκληρα και φαραώ 5-6 πόντους. Πετονιές ανάλογες (προσοχή στις υπερβολές), με πιστοποίηση IGFA για να είμαστε σίγουροι. Παράμαλλα σκληρά, strong ή super strong και καλύτερα fluorocarbon. Μουλινέ με διπλά φρένα είναι χρήσιμα. Τα μουλινέ με level drag ή με fighting drag όπως τα λένε κάποιες μάρκες είναι επίσης κατάλληλα.

Κάποιο ρόλο στην ετοιμότητά μας για μεγάλα ψάρια παίζει και η ψυχολογική μας προετοιμασία. Μέχρι να αγκιστρώσουμε το πρώτο «θεριό» η αβεβαιότητα μας τρώει και οι υπερβολές σε εργαλεία και δολώματά μας φαίνονται γελοίες. Άμα δεν πιάνουμε και ψάρια ίσως πάψουμε να ενδιαφερόμαστε ιδίως όταν βλέπουμε ακριβά δολώματα να χαραμίζονται άσκοπα. Η ανταμοιβή όμως είναι απαράμιλλης χαράς και αυτοδικαίωσης. Ας μην ξεχνούμε ότι όπως λένε τα βιβλία κυνηγάμε ψάρια που ανήκουν στο 5% του συνολικού πληθυσμού του είδους τους, για τα δικά μας νερά ίσως και λιγότερα και συνεπώς ούτε να τα βρούμε θα είναι εύκολο αλλά ούτε και να τα δελεάσουμε.

Αφού τα δελεάσουμε πρέπει βεβαίως και να πιάσουμε. Οι αμερικανοί λένε «όλοι έχουμε να πούμε μια ιστορία για το μεγάλο ψάρι που χάσαμε». Αν το λένε αυτοί που τα ψάρια τους είναι όπως και οι ίδιοι «αμερικανάκια» τι να πούμε και ‘μείς με τα παμπόνηρα θεριά της Μεσογειακής λεκάνης. Έχω γράψει στις ψαράδικες σημειώσεις μου περισσότερες φορές από όσες θα ήθελα «το τέρας έφυγε έτσι κι έτσι» ή «τα ‘σπασε όλα το θεριό έτσι κι έτσι».

Όταν αντιμετωπίζουμε τα πραγματικά μεγάλα ψάρια χρειαζόμαστε ανάλογο εξοπλισμό, λίγη τύχη και πολλή εμπειρία. Προετοιμαζόμαστε πάντα (ψυχολογικά) για το ενδεχόμενο να τα σπάσει όλα το «θεριό» και να φύγει ή να μην το κρατήσουν τα μικρά μας αγκίστρια αλλά φροντίζουμε τα μέγιστα για το αντίθετο. Φέρνοντάς το δεν κάνουμε απότομες κινήσεις με το καλάμι μας και αν χρειαστεί το ακολουθούμε και λίγο κατά μήκος της ακτής. Το καλάμι το κρατάμε πάντα όρθιο εκμεταλλευόμενοι το ύψος του και το λύγισμα της μύτης για να κουράζουμε το ψάρι μας. Παίζουμε με τα φρένα του μουλινέ μέχρι να βρούμε τη ρύθμιση που δίνει λίγα φρένα μόνο στα απότομα κεφάλια του ψαριού ή στη έντονη κόντρα του. Δεν γυρίζουμε γρήγορα το χερούλι ιδίως αν το μουλινέ μας είναι γρήγορο, δηλαδή αν έχει λόγο περιστροφής μεγαλύτερο από 1 προς 4. Κινδυνεύουμε να ξενερώσουμε το ψάρι και σε τέτοια περίπτωση είναι πολύ πιθανό να σπάσει την αρματωσιά ή να ξαγκιστρωθεί. Αν ψαρεύουμε από ομαλή και αμμουδερή ακτή με λίγη εμπειρία δεν χρειαζόμαστε απόχη. Όταν το ψάρι μας έρθει στο μηδέν, με όρθιο πάντα το καλάμι, κάνουμε με προσοχή λίγα βήματα πίσω μέχρι το θεριό να είναι ψηλότερα από το κύμα. Το πιάνουμε από το κάτω μέρος του βραγχιακού καλύμματος βάζοντας τα δάχτυλά μας μέσα στα σπάραχνα. Αν προτιμούμε τα σίγουρα και χρησιμοποιούμε απόχη και στην αμμουδιά τότε καλύτερα να μπούμε τρία τέσσερα βήματα μέσα στη θάλασσα για να χρησιμοποιήσουμε την αναγκαστικά μεγάλη απόχη μας. Γαλότσες μέχρι τους γοφούς ή το στήθος, νεοπρέν για το χειμώνα και ζήτω ο βρεγμένος πισινός.

Η τεχνική του καθενός μας έχει βεβαίως την προσωπικής μας σφραγίδα. Ο κάθε ένας από μας ξέρει τις δυνατότητες και τα όρια της ψαροσύνης και του εξοπλισμού του και ψαρεύει σύμφωνα μ’ αυτά. Αρκεί να θυμόμαστε τα λάθη μας, να μην τα επαναλαμβάνουμε και να εξοπλιζόμαστε όσο μπορούμε πιο άρτια.

Όσο για αυτόν τον εξοπλισμό όρεξη για ψάξιμο να’ χουμε και χρήματα για ξόδεμα. Αν είστε και κάπως καταναλωτικοί και σας αρέσουν και τα καλά όπως στον γράφοντα τότε προσοχή γιατί κινδυνεύει ο οικογενειακός σας προϋπολογισμός. Δυστυχώς τα καλά είναι ακριβά έως πολύ ακριβά χωρίς να εξαιρείται κανένα κομμάτι το εξοπλισμού μας. Μηχανάκια, καλάμια, μάνες, αρματωσιές, μολύβια, αξεσουάρ και ρουχισμός έχουν όλα υψηλές τιμές και χρειάζεται καλό ψάξιμο και σύγκριση γιατί μερικές φορές οι έμποροι και οι εισαγωγείς το παρακάνουν. Ευτυχώς τώρα τελευταία ορισμένοι εισαγωγείς φέρνουν επώνυμα και αξιόπιστα είδη σε πολύ λογικές τιμές συμβάλλοντας έτσι στην ισορροπία της ντόπιας αγοράς. Μια λύση είναι να αγοράζουμε από ηλεκτρονικά καταστήματα του εξωτερικού και ιδίως από βρετανικά και ιταλικά. Βέβαια τίποτε δεν συγκρίνεται με την δυνατότητα να πιάνουμε και να αισθανόμαστε το νέο μας εργαλείο έστω και αν έτσι ξοδεύουμε λίγο παραπάνω.

Για τα μουλινέ σταθερής πομπίνας (spinning reels) θα αναζητήσουμε ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά. Δεν ξεχνάμε ότι θέλουμε εργαλεία όχι μόνο για τα συνήθη ψαρέματά μας αλλά ικανά να αντεπεξέλθουν και στα μεγαλύτερα ψάρια. Χρειαζόμαστε λοιπόν ευμεγέθη μουλινέ με το δυνατόν ψηλότερη και ρηχότερη πομπίνα, χωρητικότητας περίπου 300 μέτρων πετονιάς Φ0,30. Είναι καλύτερα το μουλινέ μας να έχει και τρίτη ανταλλακτική πομπίνα ή να μπορούμε να την αγοράσουμε για να έχουμε άμεσες και πολλές επιλογές στην διάμετρο της μάνας που ψαρεύουμε. Το χερούλι του το χρειαζόμαστε μεγάλο και σταθερό με ρουλεμάν στη λαβή και φυσικά στις επαφές του με τον οδοντωτό τροχό που γυρνά τον άξονα του μουλινέ. Τα φρένα θέλουμε να είναι προοδευτικά και ανθεκτικά, με δίσκους Teflon καλύτερα και σχετικά δυνατά. Όπως είπαμε, πρόσθετες ευκολίες όπως τα διπλά φρένα ή το fighting drag είναι χρήσιμες αλλά όχι απαραίτητες. Καλύτερα να θυμόμαστε ότι πολλά spinning reels με διπλά φρένα είναι κατασκευασμένα για ψάρεμα κυπρίνων σε γλυκά νερά και συνεπώς με μικρή ανθεκτικότητα στην αρμύρα. Προτιμούμε ένα κλασικό μουλινέ με καλά και μεγάλα φρένα, συμπαγές, χωρίς τζόγους και ανοχές στη εφαρμογή των κινητών μερών παρά ένα μουλινέ με διάφορους μοχλούς και ευκολίες, λιγότερο συμπαγές, βαρύ και ακριβό.

Τα μουλινέ περιστρεφόμενης πομπίνας, που βλέπουμε περισσότερο στα πελαγίσια ψαρέματα, είναι σαφώς πιο κατάλληλα για μεγάλα ψάρια. Αυτά που είναι κατάλληλα για surf casting δεν έχουν κατανεμητή πετονιάς και χαρακτηρίζονται από τους κατασκευαστές τους multipliers ή/και bait casting reels. Η τεχνική για πέταγμα με αυτά τα μουλινέ είναι εν πολλοίς άγνωστη στην Ελλάδα αν και στην πραγματικότητα επιτυγχάνουμε μεγαλύτερες αποστάσεις με ανάλογα μουλινέ. Εδώ τα διπλά φρένα ή/και το fighting drag είναι σχεδόν δεδομένες ευκολίες, η συμπαγής κατασκευή κανόνας, αλλά ο λόγος περιστροφής μπορεί να είναι μικρότερος. Έχουμε λοιπόν συμπαγή μουλινέ, πιθανόν πιο αργά από τα spinning αλλά με μεγαλύτερη δυνατότητα έλξης και πολύ-λειτουργικά φρένα. Αν σας αρέσουν οι πειραματισμοί ασχοληθείτε για να μάθετε τη χρήση τους. Προσφέρουν πολλά πλεονεκτήματα στο surf casting κυρίως όταν χρειάζεται να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις των μεγάλων ψαριών.

Για τα καλάμια μας χρειάζεται μόνο να προσέξουμε να μην είναι πολύ παραβολικά, πολύ μαλακά δηλαδή. Χρειαζόμαστε fast taper, (tip action), που λυγίζει μόνο τη μύτη του καλαμιού μας ή ακόμα καλύτερα compound taper, (strong action), από ντούρα καλάμια που λυγίζουν ελαφρά από την κορυφή μέχρι το δεύτερο στέλεχος. Προτιμούμε αυτά με compound taper για τα βαρύτερα μολύβια. Το μαλακό καλάμι εκτός του ότι θα κουράσει περισσότερο εμάς με την έντονη και ανεξέλεγκτη κινητικότητά του και λιγότερο το ψάρι, δεν θα επιτρέψει στα φρένα του μουλινέ να κάνουν την δουλειά τους.

Κόμποι δοκιμασμένοι και πολύ επιμελημένοι, αρματωσιές απλές και σίγουρες, αγκίστρια μεγάλα, δυνατά και πολύ αιχμηρά και είμαστε έτοιμοι για τα «τέρατα». Ότι και να κάνουμε δεν βιαζόμαστε. Ρίχνουμε την αρματωσιά μας και την ξεχνάμε. Εκείνο που δεν ξεχνάμε είναι βεβαίως οι φωτογραφίες και – γιατί όχι – η καταχώριση του θεριού μας στο κατάλογο των ρεκόρ της IGFA. Άντε να δούμε και κανένα Ελληνικό όνομα γιατί πήξαμε στους Γάλλους στους Ιταλούς και στους Βρετανούς.

Τα επτά συχνότερα λάθη του Surf casting. (3/7)

Χρησιμοποιούμε πολύ λεπτές ή ακατάλληλες αρματωσιές.

Έχω ένα καλό φίλο ψαρά που έχει ένα πρόβλημα. Η αρματωσιές του σπάνε συχνά, όταν ψαρεύει με casting. Σπάνε στο πέταγμα, σπάνε στο σήκωμα, σπάνε με το ψάρι επάνω. Οι μάνες, οι παραμάνες, τα παράμαλλα, τα leader, όλα του σπάνε και δεν λέει ο αθεόφοβος να βάλει πιο χοντρά εργαλεία. Είναι μαθημένος από τα απίκο και τα bolognaise και όταν πιάνει στα χέρια του πετονιά παχύτερη από 0,25χιλ. ανατριχιάζει.

Έχω και έναν άλλο φίλο ψαρά που έχει κι αυτός ένα πρόβλημα. Αρματώνει τα ακριβά Surf casting καλάμια του τόσο ακατάλληλα που τα 100 μέτρα στο πέταγμα δεν τα πιάνει πάντα. Χρησιμοποιεί τα ίδια μολύβια που έχουμε για το απλό πεταχτάρι – εκείνα τα οβάλ περαστά – σε βάρη 110 και 130 γραμμαρίων και κάτι παράμαλλα πάνω από ενάμιση μέτρο που γυρνούν σαν ελικόπτερα γύρω από το shock leader, όταν πετά. Υποστηρίζει ότι αν πρόκειται κάθε αρματωσιά του να κοστίζει πέντε έξι ευρώ καλύτερα να τ’ αγοράζει τα ψάρια.

Έχω ξαναγράψει αγαπητοί συνάδελφοι ότι το ψάρεμα που κουβεντιάζουμε απαιτεί εντελώς ειδικευμένο εξοπλισμό για να δώσει αποτέλεσμα. Χρειάζεται να αντιληφθούμε ότι είναι τόσο στενά τα περιθώρια λάθους που αν δεν κατέχουμε καλά το «σπόρ» και αν ο εξοπλισμός μας έχει ελλείψεις, τότε καλύτερα να ψαρέψουμε με άλλο τρόπο, γιατί ψάρια δεν θα πιάσουμε.
Εξετάζοντας την καταλληλότητα των αρματωσιών μας, ξεκινάμε από τη μάνα που έχουμε τυλίξει στην μπομπίνα μας. Με διάμετρο ΦΟ,23 – 0,25χιλ. πετυχαίνουμε σίγουρα μακρύτερα πετάγματα αλλά η αντοχή στον κόμπο δεν ξεπερνά τα τρία κιλά στην καλύτερη περίπτωση και μόνο όταν η μάνα μας είναι ολοκαίνουργια. Μετά από μερικά ψαρέματα θα τσαλακωθεί και θα βερινιάσει λίγο, όσο καλής ποιότητας κι αν είναι, και σίγουρα θα έχει και κάποια φθορά από κάποιο βραχάκι ή πετρούλα του βυθού. Άρα η αντοχή στον κόμπο έγινε γύρω στα δύο κιλά και ίσως λιγότερο. Όλα αυτά όταν χρησιμοποιούμε μάνες με πιστοποίηση IGFA γιατί αλλιώς ότι και να λέει το καρούλι είναι αμφισβητήσιμο.
Με διάμετρο περίπου Φ0,30χιλ. έχουμε με IGFA πετονιές αντοχή πέντε κιλών περίπου στον κόμπο και άρα κάποια σιγουριά ακόμη και μετά από λογικές φθορές. Χάνουμε 5 – 6 μέτρα στο πέταγμα βέβαια, αλλά στο Surf casting δεν ψαρεύουμε μόνο μισόκιλα ψάρια σε απολύτως ομαλούς βυθούς οπόταν και οι λεπτές μάνες είναι αρκετές. Ψαρεύουμε και σε μικτούς βυθούς με άμμο, βραχάκια και ποσειδωνίες και τα ψάρια μας είναι ή θα θέλαμε να είναι του κιλού και βαρύτερα.
Πιο μεγάλες διάμετροι από Φ0,30χιλ. σε μάνες είναι μάλλον ακατάλληλες για Surf casting στα Ελληνικά νερά γιατί μας κόβουν πολλά μέτρα από το πέταγμα. Μια λύση για λεπτές μάνες με ικανοποιητικές αντοχές είναι το νήμα. Όχι το dacron αλλά το dyneema. Προσοχή όμως. Επειδή το dyneema έχει 0% ανοχή, δεν τεντώνεται καθόλου δηλαδή, είναι πιθανό να σπάσουμε το καλάμι μας με απότομα τραβήγματα. Για το ίδιο λόγο τα φρένα του μουλινέ καλύτερα να είναι λίγο πιο χαλαρά από ότι συνήθως, ας πούμε ένα αντί ενάμιση κιλό. Προσοχή επίσης και στα δαχτυλίδια του καλαμιού μας. Το dyneema με την τριβή παράγει μεγάλες θερμοκρασίες και αν τα δαχτυλίδια δεν είναι καλής ποιότητας sic, (silicon carbide, καρβίδιο του πυριτίου), θα σπάσουν ή θα αποκτήσουν χαράκια στο εσωτερικό τους.
Στα δικά μου εργαλεία χρησιμοποιώ συνήθως Φ0,30χιλ. μάνες, κίτρινες για τις βλέπω το βράδυ και με αντηλιά. Σε πολύ ομαλούς βυθούς και όταν περιμένω ψάρια μισόκιλα περίπου μία στις τρεις μάνες την βάζω Φ0,25χιλ. Έχω βέβαια πάντα και δύο ανταλλακτικές μπομπίνες φορτωμένες με dyneema Φ0,22χιλ. με ονομαστική αντοχή 11,4 κιλά για ….. τα δύσκολα.

Η μάνες μας θα δεθούν με κατάλληλο κόμπο με το shock leader. Ο κόμπος αυτός χρειάζεται να είναι όσο γίνεται επιμελημένος και κατάλληλος γιατί πρόκειται πραγματικά για τον «ομφάλιο λώρο» όλης της αρματωσιάς μας. Στις περισσότερες περιπτώσεις εκεί θα σπάσει η αρματωσιά από οποιοδήποτε αιτία. Από τις προσωπικές μου εμπειρίες ο κόμπος Albright είναι ο καταλληλότερος για αυτή τη δουλειά.

Το shock leader χρειάζεται να έχει διάμετρο ανάλογη με το βάρος του μολυβιού που θα πετάξουμε και με την τεχνική πετάγματος που θα χρησιμοποιήσουμε. Έστω και αν ένα 48άρι shock leader είναι πολύ ευδιάκριτο για τα πονηρεμένα ψάρια, δεν είναι συνετό να πετάμε μολύβια 120 και παραπάνω γραμμαρίων με λεπτότερα εργαλεία. Ο παρακάτω πίνακας μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε τις βέλτιστες αντιστοιχίες μάνας, shock leader και μολυβιού.

Όλες οι διάμετροι αφορούν νάιλον πετονιές με πιστοποίηση IGFA. Στην παρένθεση η ζητούμενη ονομαστική αντοχή του shock leader.

Είναι ευνόητο πως όταν πετάμε με την τεχνική του εκκρεμούς, (pendulum), χρειαζόμαστε πιο δυνατά shock leader από όταν κάνουμε λιγότερο δυναμικά πετάγματα όπως το off the ground που χρησιμοποιούμε οι περισσότεροι και το overhead.
Ας σημειώσουμε ότι ο πίνακας παρουσιάζει τις βέλτιστες αντιστοιχίες, που κατά την άποψη του γράφοντα δίνουν την καλύτερη συνιστώσα ασφάλειας, μήκους πετάγματος και ορατότητας μέσα στο νερό. Αυτό σημαίνει ότι με λίγη εμπειρία, ακολουθώντας τα μεγέθη αυτά δεν θα σπάσουμε την αρματωσιά μας στο πέταγμα διατηρώντας ταυτόχρονα περιθώρια να επιτύχουμε μήκος πετάγματος πάνω από 120 – 130 μέτρα. Σε κάθε περίπτωση όμως, καλύτερα να πετάμε με μικρότερη δύναμη και ελαφρότερα μολύβια μέχρι να σιγουρέψουμε την τεχνική μας σε ασφάλεια και μήκος παρά να σπάμε αρματωσιές στο πέταγμα ή να απλώνουμε στο βυθό «παλαμάρια». Πρέπει να σημειώσουμε επίσης ότι στον πίνακα το ζητούμενο είναι η ονομαστική αντοχή της πετονιάς και όχι η διάμετρός της. Κατά συνέπεια αν αποφασίσουμε να ψαρέψουμε με strong ή super strong πετονιές στη μάνα ή στο shock leader, οι διάμετροι θα μειωθούν λίγο. Προσοχή όμως στις υπερβολικές αντοχές που δίνουν κάποιοι κατασκευαστές. Ενδέχεται η νάιλον να είναι πολύ σκληρή και να σπάει εύκολα. Η καλύτερη νάιλον πετονιά είναι αυτή που συνδυάζει αντοχή και ελαστικότητα και μάλλον οι IGFA πετονιές είναι εντέλει η βέλτιστη λύση.
Λύση εύκολη αλλά κάπως ακριβή είναι και οι tapered πετονιές. Αυτές είναι πετονιές μεταβλητής διαμέτρου που έχουν στο τέλος και shock leader. Για παράδειγμα μπορεί να ξεκινούν με Φ0,23χιλ. και να καταλήγουν σε Φ0,28χιλ. με ενσωματωμένο shock leader Φ0,50χιλ.

Μερικοί συνάδελφοι για να λύσουν τα προβλήματα του χοντρού και ορατού shock leader χρησιμοποιούν νήμα αντί για νάιλον ή βάζουν fluorocarbon πετονιές. Όταν βάζουμε νήμα για shock leader έχουμε βέβαια το σοβαρό πλεονέκτημα της μικρής διαμέτρου και λόγω της μηδενικής ανοχής όλη η δύναμη που εφαρμόζομε με την τεχνική μας περνά αυτούσια στο πέταγμα. Όμως για τους ίδιους λόγους κινδυνεύουμε να σπάσουμε το καλάμι αντί της αρματωσιάς. Επίσης οι κόμποι με τη μάνα και τα τερματικά μας είναι πιο δύσκολοι και πιο επισφαλής αν δεν τους κάνουμε τέλεια. Ο κόμπος Double Uni Knot είναι ο καταλληλότερος για να συνδέσουμε νήμα shock leader (A) με νάιλον πετονιά (Β).

Οι «αόρατες» πετονιές ως shock leader λύνουν τα προβλήματα…ορατότητας. Όμως το fluorocarbon[1] εκτός από σημαντικό κόστος, (για καλάμι μήκους τεσσάρων μέτρων χρειαζόμαστε 10 μέτρα shock leader, δηλαδή τα 2/5 από το καρουλάκι των 25 μέτρων), έχει ως υλικό και κάποιες ιδιομορφίες στις ανοχές του και στην αντοχή στον κόμπο. Είναι μάλλον ακατάλληλο για δυναμικά πετάγματα γιατί σπάει ευκολότερα από το κοινό νάιλον και χρειάζεται να αφήνουμε το βαρίδι μας νωρίτερα όταν πετάμε. Έτσι όμως η αρματωσιά μας παίρνει περισσότερο ύψος και πιθανώς να χάσουμε σε μήκος αλλά και να μπερδέψουμε τα παράμαλλα.

Χρειάζεται λοιπόν να σταθμίσουμε όλες τις αδυναμίες και τα πλεονεκτήματα των εναλλακτικών υλικών στα εργαλεία μας και να αποφασίσουμε όχι μόνο ποιον τύπο υλικού θα χρησιμοποιήσουμε αλλά και τι ταιριάζει στο δικό μας στυλ πετάγματος, στις ικανότητές μας στους κόμπους, στα οικονομικά μας και γενικά στον δικό μας τρόπο ψαρέματος στους τόπους που συχνάζουμε.

Για να ολοκληρώσουμε την εξέταση των αρματωσιών μας θα προσέξουμε τα μολύβια, τα παράμαλλα και τους κόμπους, τα συνδετικά και όλα τα λοιπά «αξεσουάρ» που χρησιμοποιούμε.
Χρειάζεται να εννοήσουμε ότι η αρματωσιά για το surf casting είναι στο σύνολό της διαφορετική από αυτές που χρησιμοποιούμε στο πεταχτάρι ή το κοινό ψάρεμα από την ακτή. Όλα τα μέρη που την αποτελούν έχουν σκοπό να μας βοηθήσουν σε τέσσερα βασικά πεδία που αν τα επιτύχουμε αποκτούμε περισσότερες πιθανότητες να πιάσουμε ψάρια. Φτιάχνουμε λοιπόν την ειδική αρματωσιά μας με τέτοιον τρόπο ώστε να μας δίνει:
o Ασφάλεια στο πέταγμα για μας και τους διπλανούς μας.
o Παρουσίαση των δολωμάτων με ελκυστικό για τα ψάρια τρόπο.
o Άπλωμα και σήκωμα της αρματωσιάς χωρίς μπερδέματα.
o Μήκος πετάγματος ικανό να μας βάλει στη ζώνη τροφής των ψαριών.

Για την ασφάλεια των διπλανών και τη δική μας προσέχουμε το shock leader να είναι δυόμισι φορές το μήκος του καλαμιού μας και όταν πετάμε να μην έχουμε κοντά και ιδίως πίσω μας, εμπόδια ή άλλους ψαράδες και μη. Προσέχουμε τους κόμπους που δένουμε ιδίως τη νύχτα και με άσχημο καιρό. Ελέγχουμε συνεχώς κόμπους και αρματωσιές για φθορές, ακόμα και όταν ψαρεύουμε σε αμμούδες, για να μην μας σπάσουν στο πέταγμα και...μας έρθουν κατακέφαλα.

Για να παρουσιάσουμε σωστά τα δολώματά μας και να αποφύγουμε τα μπερδέματα εκτός από εμπειρία χρειαζόμαστε και μερικά βοηθήματα. Πρώτα απ’ όλα το bait clip. Ετούτο το μικρό πλαστικό ή μεταλικό τμήμα της αρματωσιάς μας θα εξαλείψει το «φαινόμενο του ελικόπτερου» στο πέταγμα και θα απλώσει όλο το μήκος του μακριού παράμαλλου στρωτά στο βυθό, έτοιμο να υποδεχθεί πονηρεμένα ψάρια. Αν έχουμε αυτοπεποίθηση και το παράμαλλό μας είναι μικρότερο από 30 – 40 εκατοστά δεν χρειαζόμαστε bait clip.

Σωστή παρουσίαση έχουμε και όταν συνδέουμε με κατάλληλους τρόπους τα παράμαλλα με την αρματωσιά μας. Στην επάνω φωτογραφία, ο ευτυχής ψαράς κατάφερε λόγω της αρματωσιάς που επινόησε να δελεάσει και να αγκιστρώσει χταπόδι και τσιπούρα μαζί (το 400άρι χταποδάκι επέστρεψε βεβαίως στη θάλασσα). Το πάνω παράμαλλο, δεμένο με «fast connector» της Stonfo απ’ ευθείας στο 40άρι shock leader, ήταν στερεωμένο με κόμπους stop από κόκκινο νήμα 80 εκατοστά ψηλότερα από την στριφταροπαραμάνα και το ειδικό μολύβι 100 γραμμαρίων που σηκώνει άμμο με ελαφρό τράβηγμα και δεν ξεσέρνει με το κύμα. Η στριφταροπαραμάνα κρατούσε και ένα στριφτάρι με το κάτω παράμαλλο μήκους ενάμισι μέτρου περίπου. Το κάτω παράμαλλο το έβαλα από το αγκίστρι του σε bait clip, για το πέταγμα. Για να γίνει αυτή η αρματωσιά τα ξημερώματα της 14/12/04 με θερμοκρασία 6οC και ξυλιασμένα χέρια πήρε κάποιο χρόνο βέβαια, αλλά έδωσε στη συνέχεια και μέχρι το μεσημέρι άλλες τρεις 400άρες τσιπούρες οπότε έκανε της δουλειά της όσο δύσκολη και αν είναι. Έτσι δύσκολες είναι συνήθως όλες οι αρματωσιές του surf casting και φορτωμένες από κάθε λογής μικρό-εξαρτήματα που συνήθως δεν τα χρησιμοποιούμε σε άλλα ψαρέματα. Στην ηπειρωτική Ευρώπη και στις Η.Π.Α. οι αρματωσιές (rigs) μοιάζουν πολύ εξωτικές στα μάτια μου από το πλήθος και το βάρος των εξαρτημάτων που έχουν. IMP, SRT, Impact Shield, Relay, Pulley clip και άλλα πόσα είναι τα εξωτικά συμπαραμαρτούμενα που ακόμη δεν έχω αποφασίσει αν είναι πραγματικά απαραίτητα για τα ψαρέματά μας. Επί το Ελληνικότερου εμμένω στο «πάν μέτρον άριστον».




[1] Fluorocarbon (φθοριούχος άνθρακας). Συνθετικό υλικό της οικογενείας των φθοριοπολυμερών. Ένας τύπος του Fluorocarbon, το PVDF (Polyvinylidene fluoride, φθορίδιο πολυβινυλιδίου) είναι αυτός που χρησιμοποιούμε και στο ψάρεμα.