Οι ψαρότοποι της ακτής. Βραχοτόπια.

Στην γενέτειρα του, την Αυστραλία, σκοτώνει κάθε χρόνο κάμποσους ερασιτέχνες. Στις απότομες ακτές της Ισπανίας και της Πορτογαλίας επίσης. Στα Κανάρια είναι εθνικό σπορ. Στην Ελλάδα το λέμε ... rock fishing.

Πολυδιάστατη και πολυσχιδής ψαρευτική τεχνική. Γίνεται και με casting τεχνικές με καλάμια δίσπαστα, σκληρά σαν ξύλα, γίνεται και με bolognaise και εγγλέζικο εξοπλισμό, γίνεται και με μια απλή πετονίτσα στο χέρι, «κρυφά» κι αθόρυβα.

Για να καλύψουμε όλες του τις διαστάσεις χρειάζεται πολυσέλιδο βιβλίο και έρευνα μηνών. Επί του πρακτικότερου, θα ασχοληθούμε προς το παρόν με τρεις βασικές αρματωσιές και την τεχνική που χρειάζονται για να μας βοηθήσουν να πιάσουμε τα όμορφα και μεγάλα ψάρια αυτών των δύσκολων ψαρότοπων. Ψαρεύοντας στα βραχοτόπια περιμένουμε από τσιπούρες και σαργούς μέχρι φαγκριά και λυθρίνια και γιατί όχι, συναγρίδες, μαγιάτικα και μαύρα. Φροντίζουμε λοιπόν, ότι τεχνική και αν ακολουθούμε, οι αρματωσιές μας να έχουν πετονιές με την κατάλληλη διάμετρο, ικανά αγκίστρια και δολώματα ζουμερά, ογκώδη κι αν είναι ζωντανά πολύ κινητικά.

Αν ο τόπος είναι γενικά βασικός προσδιοριστικός παράγοντας στο ψάρεμα, στα βραχοτόπια είναι ο κυρίαρχος. Στους βραχότοπους και στους αγριότοπους συμβαίνει κάποιες φορές να χρειάζεται να εφαρμόσουμε τεχνικές που είναι εντελώς αντίθετες με «την μέση οδό» και τις γνωστές επιλογές. Π.χ. λέμε ότι γενικά δεν ζορίζουμε τα ψάρια στο λεβάρισμα κι αφήνουμε φρένα για να μην σπάσουμε την αρματωσιά μας. Στα βραχοτόπια, κάποιες φορές – ανάλογα και το μέγεθος του ψαριού φυσικά – αν φέρνουμε το ψάρι μας μαλακά, με φρένα, θα βραχώσει. Επίσης σε ιδιαίτερα άγριους βυθούς χρειάζεται να κρύβουμε την αιχμή του αγκιστριού μέσα στο δόλωμα, αντίθετα με όσα κάνουμε συνήθως για να διευκολύνουμε το κάρφωμα. Σε κάποιους βυθούς ακόμα και η παραμικρή αιχμή – άκρη που εξέχει μπορεί να σκαλώσει.

Όπως λοιπόν το «κάθε κατεργάρης στον πάγκο του» έτσι και κάθε αγριότοπος μπορεί να έχει τις δικές του ιδιοτροπίες που αν δεν ικανοποιήσουμε θα μας διώξει άψαρους. Ρωτάμε, ακούμε, δοκιμάζουμε και πειραματιζόμαστε, χωρίς αξιωματικά «πρέπει» ειδημόνων και στον χρόνο που απαιτείται για τον καθένα μας κατακτούμε τα μυστικά των βραχότοπων που ψαρεύουμε. Μετά... φροντίζουμε να έχουμε μπόλικα κάρβουνα.

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να κάνουμε μια αναφορά σε ορισμένα βασικά αλλά καίρια ζητήματα που θα μας βοηθήσουν να κάνουμε αποτελεσματικά ψαρέματα από τα βράχια.

Ο εξοπλισμός και το στήσιμό του.
Κοινά αποδεκτό ανάμεσα στους ψαράδες των βράχων είναι ότι για να αντιμετωπίσουμε τα ψάρια στα βραχοτόπια χρειαζόμαστε σκληρά καλάμια, με μικρή παραβολή. Κατ’ αρχήν χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε τα πρώτα φευγιά και τα πρώτα κεφάλια των ψαριών που συνήθως προσπαθούν να βραχώσουν. Το μουλινέ παίζει μικρό ρόλο εδώ, με το καλάμι μας πολεμάμε, συνεπώς η παραβολή δεν κερδίζει. Ακόμα περισσότερο κινδυνεύουμε από τα παραβολικά εργαλεία ή ακόμα χειρότερα από τα καλάμια με δράση που συγκεντρώνεται στην κορυφή τους, όταν έχουμε το ψάρι από κάτω μας, πριν το αποχιάσουμε ή πριν το καρφώσουμε με το γάντζο. Εάν σε αυτή τη στιγμή της μάχης το μαλακό καλάμι λυγίσει το πιθανότερο είναι να χάσουμε τον έλεγχο του ψαριού με απρόβλεπτες συνέπειες. Το χειρότερο που μπορεί να συμβεί είναι να γλιστρήσουμε και μετά... άντε να μας βρούνε για να μας μαζέψουν. Καλύτερα λοιπόν να προτιμήσουμε δίσπαστα ή και δυνατά τηλεσκοπικά καλάμια με σκληρή δράση όποια τεχνική κι αν ακολουθούμε.

«Δράση» ονομάζουμε τον τρόπο που το καλάμι μας αντιδρά όταν αντιμετωπίζει την επίθεση και το τράβηγμα του ψαριού. Είναι από τα κύρια κριτήρια για την επιλογή του καλαμιού μας διότι αφορά τον χαρακτήρα του και συνεπώς τις δυνατότητες της χρήσης του. Δεν αφορά το βάρος του μολυβιού που μπορεί να εξακοντίσει, το action δηλαδή, αν και συνήθως τα σκληρά καλάμια έχουν μεγαλύτερο action.
Οι τέσσερις κύριοι τύποι δράσης που συναντούμε είναι οι εξής : Παραβολική Δράση (Parabolic Taper)
Μαλακή, διαμήκης δράση που κυρτώνει όλο το καλάμι. Σκληρή Δράση (Compound Taper) Σκληρή διαμήκης δράση που κυρτώνει ελαφρά το καλάμι από την κορυφή μέχρι και το πρώτο στέλεχος. Ημιπαραβολική Δράση (Medium Taper) Δράση σχεδιασμένη έτσι ώστε να κυρτώνεται το πάνω μισό του καλαμιού. Δράση κορυφής (Fast Taper) Σκληρό και δυνατό κυρίως σώμα καλαμιού με δράση που εκδηλώνεται στο στέλεχος της μύτης.
Για τα βραχοτόπια (και όχι μόνο) προτιμούμε την compound taper είτε στα καλάμια casting είτε στα bolognaise και τα απίκο.

Χρησιμοποιώντας casting τεχνικές χρειάζεται να προσέξουμε πώς θα στήσουμε τα καλάμια μας, πώς θα πετάξουμε και πώς θα μαζέψουμε. Αν χρησιμοποιούμε δείκτες είναι καλύτερα να βάλουμε βαρύ ασανσέρ και όχι κουδουνάκι ή βομβητή. Χρειάζεται να μειώσουμε στο ελάχιστο την κοιλιά της πετονιάς και χωρίς το ασανσέρ δεν θα τα καταφέρουμε καλά. Όταν πετάμε προσέχουμε και πάλι να μην κάνει κοιλιά η πετονιά. Μόλις ακούσουμε το βαρίδι να βρίσκει θάλασσα κατεβάζουμε το καλάμι και κλείνουμε σχεδόν αμέσως το πικάπ του μουλινέ, (με το χέρι όχι με το χερούλι), περιμένοντας ελάχιστο χρόνο, ίσα ίσα για να βγει το αγκίστρι από το κλίπ. Αν ψαρεύουμε σε βαθιά νερά, αφήνουμε την αρματωσιά να πατώσει, με το καλάμι πολύ χαμηλά, και μόλις καταλάβουμε ότι το μολύβι βρήκε το βυθό σηκώνουμε το καλάμι, σχεδόν παράλληλα όμως με τη θάλασσα, (όχι σαν να καρφώνουμε), και παίρνουμε μια δύο βόλτες πετονιάς χωρίς να σύρουμε καθόλου το μολύβι. Για να βάλουμε το καλάμι στον τρίποδα ανοίγουμε το πικάπ. Δεν το τραβάμε με τεντωμένη τη πετονιά γιατί θα σύρουμε και το μολύβι και μάλλον θα σκαλώσουμε. Διορθώνουμε την κοιλιά με το ασανσέρ, φροντίζοντας η πετονιά μας να είναι όσο πιο τεντωμένη γίνεται. Για να μαζέψουμε, βγάζουμε το καλάμι από τη βάση του και το χαμηλώνουμε, παίρνοντας ταυτόχρονα τα μπόσικα. Αμέσως μετά σηκώνουμε το καλάμι, (σαν να καρφώνουμε) και αρχίζουμε να μαζεύουμε, γρήγορα στην αρχή, για να σηκώσουμε το μολύβι από τον βυθό. Αν έχουμε ψάρι δεν «σπινάρουμε» το μουλινέ από το φόβο του σκαλώματος, αλλά μαζεύουμε σχετικά γρήγορα τα πρώτα μέτρα για να μην μας βραχώσει. Τα φρένα είναι αναγκαστικά λίγο πιο σκληρά από ότι συνήθως, (λυτά φρένα, κύρια ή διπλά δεν ενδείκνυνται), και φυσικά δεν αφήνουμε καθόλου μπόσικα στο ψάρι γιατί τότε σίγουρα θα βραχώσει.

Μουλινέ χρησιμοποιούμε σταθερού ή οριζοντίου τυμπάνου, ανάλογα με τις εμπειρίες μας αλλά καλύτερα με λόγο περιστροφής μεγαλύτερο του 1 προς 4. Ακόμη κι αυτός ο λόγος περιστροφής είναι οριακός. Μουλινέ που μαζεύουν την πετονιά πιο αργά δεν μας κάνουν επειδή δεν θα σηκώσουν με αρκετή ταχύτητα αρματωσιές και ψάρια με αποτέλεσμα συχνά βραχώματα και σκαλώματα.

Η τροχαλία.

Από τις πρώτες μου επιλογές όταν ψαρεύω με casting στα βράχια. Λειτουργεί σαν τροχαλία, εξ ου και τ΄ όνομα. Όταν το ψάρι πάρει το δόλωμα παίρνει και ανεβάζει και το μολύβι ταυτόχρονα. Δεν είμαι σίγουρος από πού «κατάγεται» αυτή η αρματωσιά. Μου την έμαθε ένας ισπανός ψαρεύοντας τα μεγάλα φαγκριά που έρχονται κατάκαβα στην πλευρά του ατλαντικού. Την τροποποίησα λίγο για να ψαρεύει τα δικά μας πονηρεμένα ψάρια και τη χρησιμοποιώ πολλά χρόνια με πολύ καλά αποτελέσματα. Στο σχέδιο 1 τη βλέπουμε αρματωμένη με penell. Επειδή αναζητούμε τα μεγαλύτερα ψάρια του τόπου (τρομάρα μας) μια εναλλακτική του μεγάλου κυκλικού αγκιστριού είναι να δέσουμε δύο αγκίστρια μαζί. Έτσι μπορούμε να βάλουμε ογκώδη δολώματα με καλύτερη στήριξη και συνεπώς καλύτερη παρουσίαση στο βυθό και επίσης να αγκιστρώσουμε το ψάρι ακόμα κι αν φάει το δόλωμα από την μέση ή κι από πίσω.

Απελευθέρωση μολυβιού.

Στην αγορά θα βρούμε διάφορους απελευθερωτές μολυβιών για το rock fishing. Μικρότεροι, μεγαλύτεροι, απλοί ή περίπλοκοι, όλοι οι τύποι χρειάζεται α. να συγκρατήσουν αποτελεσματικά το μολύβι στην ρίψη, β. να το απελευθερώσουν μόλις βρεί νερό και γ. να το συγκρατούν στο βυθό με μια λεπτή πετονιά έτσι ώστε αν σκαλώσει, να κοπεί η λεπτή πετονιά, να μείνει το μολύβι κάτω αλλά να σώσουμε αρματωσιά και ψάρι. Έχω δοκιμάσει πολλούς τύπους και κατέληξα να χρησιμοποιώ σχεδόν αποκλειστικά τα pulley clip ή τα genie clip της Gemini δένοντάς τα όλα ανάποδα, όπως φαίνεται στο σχήμα 2. Η ιδέα είναι «κλεμμένη» από τρελό και παλαβό ελληνοαυστραλό ψαρά και πολύ διαδεδομένη εκεί κάτω.....που όλοι είναι τρελοί και παλαβοί.

Από κοντά.

Ψαρεύοντας στα βράχια δεν είναι απαραίτητο να πετάμε μακριά την αρματωσιά μας. Ισα ίσα που πολλές φορές τα ψάρια είναι στην πρώτη αποχή ή ακόμη και κατάκαβα. Εδώ λοιπόν μπαίνουν στο ψάρεμά μας διαφορετικές τεχνικές. Το ψάρεμα με ζόκα, το ελεύθερο με την απλή πετονίτσα στο χέρι, αλλά και οι αρματωσιές όπως αυτή στο σχήμα 3. Με καλάμια μικρότερου action (σκληρά πάντα) και γρήγορα μουλινέ μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε πολύ απλές στην κατασκευή τους αρματωσιές με ελαφρότερα μολύβια που δεν σκαλώνουν όπως αυτά της Vendette στο σχήμα 3. Με αυτές τις επιλογές χρειάζεται να θυμόμαστε τα εξής βασικά. Χρησιμοποιούμε το βάρος του δολώματος σε συνδυασμό με τα ελαφριά μολύβια που αρματώνουμε. Δεν πετάμε μακριά. 10 – 20 μέτρα φτάνουν. Κρατάμε τη μάνα, πάντα, απολύτως τεντωμένη. Επιλέγουμε καλάμια που έχουν την ευαισθησία να μας δείξουν τα πρώτα αναγνωριστικά τσιμπήματα κυρίως από τους σαργούς και τις τσιπούρες αλλά είναι και αρκετά σκληρά για να ανεβάσουν τα ψάρια χωρίς να τα επιτρέψουν να βραχώσουν. Δεν παλεύουμε τα ψάρια με το μουλινέ και τα φρένα μας είναι σκληρότερα από ότι συνηθίζουμε. Βασιζόμαστε στην σκληρή δράση του καλαμιού μας για να φέρουμε τα ψάρια μπροστά μας. Απόχη ή γάντζος εννοείτε ότι δεν μας λείπει ποτέ. Φροντίζουμε, όπως είπαμε παραπάνω να μην μας λείπουν ούτε τα .... κάρβουνα.
Καλά δελφίνια αγαπητοί συνάδερφοι.
Κοκόζηλας Δημήτρης. 21/03/2008