Χρησιμοποιούμε ακατάλληλα ή στομωμένα αγκίστρια ή/και
ακατάλληλους ή ατημέλητους κόμπους.
Σας έχει τύχει ποτέ αγαπητοί συνάδελφοι να μην μπορείτε να «καρφώσετε»
αποτελεσματικά όταν τρώνε τα ψάρια; Ή να φεύγουν συχνά από το αγκίστρι σας καθώς τα φέρνετε προς τα έξω; Μήπως φταίνε τα αγκίστρια και όχι η τεχνική σας και τα ψάρια; Και τι συμβαίνει όταν σπάει διαρκώς το shock leader ή το παράμαλλο στον κόμπο; Μήπως φταίει ο κόμπος και όχι η πετονιά; Η καταλληλότητα κι η κατάσταση κόμπων και αγκιστριών είναι σημαντικό θέμα και καλύτερα να μην το αγνοήσουμε.
Εξετάζοντας κατ΄ αρχήν την καταλληλότητα των αγκιστριών χρειάζεται να εννοήσουμε ότι ειδικά αγκίστρια για το surf casting δεν υπάρχουν ότι και να λένε οι έμποροι και οι…ειδικοί. Υπάρχουν βεβαίως μερικά αγκίστρια ειδικά προσαρμοσμένα σε ορισμένα ψάρια και άλλα σε ορισμένα δολώματα. Μπορούμε επίσης να βρούμε αγκίστρια ειδικά κατασκευασμένα για ορισμένους συνδυασμούς του τύπου ψάρι – δόλωμα. Υπάρχουν πολύ λίγες εξαιρέσεις αγκιστριών που φτιάχνονται για συγκεκριμένες τεχνικές ψαρέματος, που όμως δεν αφορούν το casting.
Εμείς, χωρίς να υπερβάλουμε στις λεπτομέρειες, επιλέγουμε τα αγκίστρια μας με κριτήριο το στόμα των ψαριών που κυνηγάμε και τον τρόπο που τρέφονται. Φροντίζουμε το μέγεθος του αγκιστριού να είναι αντίστοιχα κατάλληλο. Φροντίζουμε επίσης, το μέγεθος να είναι ανάλογο με το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά των δολωμάτων που θα χρησιμοποιήσουμε.
Συμφέρει να θυμόμαστε ορισμένες βασικές παραμέτρους :
o Μεγάλο ψάρι, μεγάλο δόλωμα, μεγάλο αγκίστρι.
Δεν φοβόμαστε την κατηγορία μηδέν (1/0, 2/0 κλπ), ούτε και λυπόμαστε το πληθωρικό δόλωμα αν θέλουμε να πιάσουμε μεγάλα ψάρια.
o Τα στραβά και ιδίως τα κυκλικά αγκίστρια καρφώνουν εύκολα αλλά ξαγκιστρώνουν εύκολα.
Λόγω της γωνίας που κάνει η αιχμή τους μπαίνουν εύκολα στο στόμα των ψαριών αλλά πιο ρηχά από όσο μπαίνουν τα ίσια, ιδίως αν καρφώσουμε νωρίς.
o Τα κυκλικά αγκίστρια είναι τα πιο κατάλληλα για τα καχύποπτα ψάρια.
Και πάλι λόγω της γωνίας τους τα κυκλικά (και τα στραβά) αγκίστρια γίνονται λιγότερο αντιληπτά όταν τα ψάρια δοκιμάζουν το δόλωμα πριν το πάρουν αποφασιστικά.
o Τα ίσια αγκίστρια είναι πιο κατάλληλα για σκουλήκια και μακρόστενα δολώματα.
Η ομαλή καμπύλη του λαιμού και το κυλινδρικό σώμα διευκολύνει όλα τα «περαστά» δολώματα να μπουν ψηλά στον κορμό του αγκιστριού ή και ψηλότερα, επιτυγχάνοντας έτσι σωστή παρουσίαση.
o Τα μακρύλαιμα αγκίστρια προστατεύουν το παράμαλλο από τα δόντια των ψαριών.
o Τα κοντόλαιμα αγκίστρια είναι συνήθως ανθεκτικά στην θραύση και την κάμψη.
o Πολλά κοντόλαιμα ίσια και στραβά αγκίστρια δεν κρατούν καλά το δόλωμα στα δυναμικά πετάγματα του surf casting.
o Ευπαθή δολώματα, λεπτά αγκίστρια.
Δεν δολώνουμε τριχιά στο στραβό παπαγαλέ που χρησιμοποιούμε για τσιπούρες και σαργούς.
Εκτός από κατάλληλα, τα αγκίστρια μας χρειάζεται να είναι σε άριστη κατάσταση. Φροντίζουμε λοιπόν να είναι όλα καινούργια. Συμβαίνει όμως από κούραση, από προχειρότητα και πολλές φορές από λαχτάρα και ανυπομονησία να μην αλλάξουμε αγκίστρια κι αρματωσιές από το προηγούμενο ψάρεμα. Θεωρούμε ότι «κρατάνε» ακόμα αλλά τις περισσότερες φορές κάνουμε λάθος. Αγκίστρια και τερματικά φθείρονται και χρειάζονται αλλαγή σε κάθε ψάρεμα, ακόμη κι αν το προηγούμενο ήταν πριν λίγες μέρες, ακόμη κι αν τα καλάμια μας είναι σωστά τακτοποιημένα και προστατευμένα σε θήκες μεταφοράς.
Σε ορισμένες περιπτώσεις χρειάζεται να αλλάζουμε αγκίστρια μετά από κάθε ψάρι και αν ψαρεύουμε σε μικτούς βυθούς τ’ αλλάζουμε αμέσως αν πιάσουμε πετρούλα, κογχύλι ή καμιά τούφα σκληρά φύκια.
Πολλά βέβαια εξαρτώνται από τα υλικά και τις αντοχές των τύπων που χρησιμοποιούμε.
Ορισμένα αγκίστρια έχουν τον χαρακτηρισμό D στον τύπο τους, όπως τα Mustad 442D που χρησιμοποιώ πολλές φορές. D σημαίνει Durative, ανθεκτικό δηλαδή στην αρμύρα και στις καταπονήσεις. Άλλα είναι από ανθρακούχα υλικά και άρα με πολλές αντοχές, ενώ μερικά λειαίνονται και ακονίζονται με λέιζερ αποκτώντας μεγάλη διατρητικότητα. Τα περισσότερα αγκίστρια της Owmer δύσκολα χάνουν τον «αιθέρα» τους, τα δε κυκλικά αυτής της εταιρείας τα θεωρώ κορυφαία. Τα κόκκινα Morigen 413R είναι καταπληκτικά για τριχιές. Τα Mustad 1144 είναι από τα πιο αποτελεσματικά αγκίστρια που χρησιμοποιώ αλλά χάνουν την αιχμηρότητά τους γρήγορα και εξίσου γρήγορα σκουριάζουν. Δυστυχώς τα αγαπημένα μου αγκίστρια δεν κυκλοφορούν πια. Lion‘d Or με….σήμα το λιοντάρι. Αν τα βρείτε πουθενά ξεχασμένα αγοράστε όσα περισσότερα μπορείτε. Θα με θυμηθείτε.
Ένας πρακτικός τρόπος να ελέγξουμε αν το αγκίστρι μας θέλει αλλαγή είναι ο εξής: Πιάνοντας το αγκίστρι από το λαιμό, τσιμπάμε ελαφρά το νύχι του αντίχειρα και τραβάμε προς τα πίσω, μαλακά κι οριζόντια με το νύχι. Αν το αγκίστρι σέρνεται πάνω στο νύχι η αιχμή του έχει καταστραφεί και θέλει άλλαγμα. Με τον ίδιο τρόπο μπορούμε να ελέγξουμε και την αιχμηρότητα μεταξύ διαφορετικών αγκιστριών. Όσο μεγαλύτερη δύναμη χρειάζεται για να σύρουμε το αγκίστρι πάνω στο νύχι τόσο πιο αιχμηρό αγκίστρι έχουμε. Προσοχή βέβαια μην καταντήσουμε το νύχι μας ριγέ.
Για να ελέγξουμε τους κόμπους μας δεν χρειαζόμαστε νύχια αλλά μάτια. Ο επιμελημένος κόμπος μοιάζει σαν αυτόν που βλέπουμε στα βιβλία και στις φωτογραφίες. Οποιαδήποτε άλλη εικόνα δεν μας ικανοποιεί και τον ξαναδένουμε για να είμαστε σίγουροι. Οι επιμελημένοι κόμποι έχουν τα εξής βασικά χαρακτηριστικά :
o Άψογη εικόνα όπως στα βιβλία και στα περιοδικά.
o Άκρες σύρριζα κομμένες ή καλυμμένες με ειδικά προστατευτικά σωληνάκια.
o Δεν χάνουν την θέση τους, το σχήμα ή την ανθεκτικότητά τους κατά τη διάρκεια του ψαρέματος.
Είναι εύκολο να δέσουμε σωστά τους κόμπους μας, (είναι μόνο θέμα εξοικείωσης), αλλά είναι πιο δύσκολο να επιλέξουμε τους κατάλληλους κόμπους για κάθε περίπτωση και κάθε υλικό. Δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε μόνο πως δένουμε τι αλλά και με τι το δένουμε. Άλλοι οι κόμποι του νάιλον και του fluorocarbon, άλλοι για το νήμα άλλοι για το σύρμα και όλοι ανάλογοι των διαμέτρων. Έχουμε και τα βιβλία που λένε ότι είναι καλύτερο να ξέρεις τρεις κόμπους που δένεις με κλειστά μάτια παρά δεκατρείς που χρειάζονται ανοιχτό βιβλίο για να βλέπεις πως θα τους δέσεις. Και τι γίνεται με όλους εμάς που θέλουμε να κάνουμε και πελαγίσια ψαρέματα και συρτές και από την ακτή και ψαρέματα στα εσωτερικά νερά; Πόσους κόμπους πρέπει να μάθουμε να δένουμε με «κλειστά μάτια»;. Ψυχραιμία όμως αγαπητοί συνάδελφοι. Ευτυχώς υπάρχει μεγάλη βιβλιογραφία και αρθρογραφία και με την εμπειρία μας να συσσωρεύεται χρόνο με τον χρόνο δεν είναι πολύ δύσκολο να μάθουμε καλά όλους τους κόμπους που χρειαζόμαστε κι ας είναι παραπάνω από τρεις.
Εμείς προς το παρόν θα ασχοληθούμε με δέκα κόμπους που χρησιμοποιούμε στο Surf casting και όχι μόνο.
Ξεκινούμε δένοντας το αγκίστρι στο παράμαλλο. Χρησιμοποιούμε τον κόμπο Snell (Σχήμα Α) κάνοντας 8 έως 12 σπείρες για πετονιές διαμέτρου μέχρι και Φ0,35 ή νήματα. Για πιο χοντρές νάιλον 5 – 6 σπείρες αρκούν. Πριν σφίξουμε τελείως γυρίζουμε τον κόμπο ώστε η άκρη της πετονιάς που θα δεθεί στο παράμαλλο να είναι στην εσωτερική πλευρά του αγκιστριού. Αν τον δέσουμε σωστά ο Snell διατηρεί 75% περίπου από την αντοχή της πετονιάς.
Συνεχίζουμε δένοντας παράμαλλο σε στριφτάρι ή σε οποιοδήποτε συνδετικό με μάτι. Αν χρησιμοποιούμε νάιλον οι κόμποι Clinch και Palomar (Σχήμα Α) είναι αρκούντως ικανοποιητικοί. Διατηρούν περίπου 80% της ονομαστικής αντοχής της πετονιάς μας, δεν γλιστρούν και δένονται εύκολα. Αν δένουμε fluorocarbon ο Clinch είναι πιο κατάλληλος. Για το fluorocarbon χρειάζεται να θυμόμαστε ότι θέλει πάντοτε δυο τρεις σπείρες περισσότερες από το νάιλον και περισσότερο βρέξιμο.
Σε περίπτωση που χρησιμοποιήσουμε νήμα μας εξυπηρετεί ο Snake (Σχήμα Β). Τον ίδιο κόμπο χρησιμοποιούμε γενικότερα δένοντας νήμα σε μάτι. Διατηρεί το 95% σχεδόν της ονομαστικής αντοχής του νήματος. Πολλοί συνάδελφοι, κυρίως του εξωτερικού, όταν δένουν νήμα σιγουρεύουν τον κόμπο τους με μια δυο σταγόνες κόλλα στιγμής. Δεν έχω άποψη επί τούτου αλλά δεν ακούγεται άσχημα.
Όταν χρησιμοποιούμε χάντρα παράμαλλου δένουμε ένα Clinch στην άκρη του παράμαλλου βάζοντας από πριν και μια χαντρούλα για στοπ και προστασία του κόμπου. Αν θέλουμε μεγαλύτερη αντοχή δένουμε διπλό Clinch όπως δείχνει το Σχήμα Α1. Είναι πιο δύσκολο έτσι και θα χρειαστούμε μεγαλύτερο μήκος παράμαλλου για να το δέσουμε σωστά αλλά μετά μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε χάντρα παράμαλλου ακόμα κι αν περιμένουμε μεγαλούτσικα ψάρια, κάτι που δεν συνίσταται αν κάνουμε απλούστερους κόμπους.
Για να δέσουμε την στριφταροπαραμάνα του μολυβιού στο shock leader χρησιμοποιούμε τον διπλό Clinch (Σχήμα Β). Αν η νάιλον είναι λεπτότερη από Φ0,50 – 0,48χιλ θα κάνουμε το λιγότερο 6 έως και 10 σπείρες. Χρειαζόμαστε μεγάλη αντοχή σε αυτό το σημείο γι’ αυτό άλλωστε κάνουμε διπλό κόμπο. Διπλούς λέμε τους κόμπους που κάνουμε όταν διπλώνουμε την πετονιά για να τη δέσουμε. Είναι πιο δύσκολοι και πιο ορατοί αλλά προσθέτουν αρκετά στην ανθεκτικότητα των αρματωσιών μας. Διπλούς κόμπους χρησιμοποιούμε τις περισσότερες φορές που δένουμε μολύβια ή πολύ λεπτά παράμαλλα που θέλουμε να κρατήσουν μεγάλα ψάρια. Τους διπλούς κόμπους δεν τους κόβουμε σύρριζα αν δεν είμαστε πολύ σίγουροι για τα δεσίματά μας. Σύρριζα δεν κόβουμε ούτε τον κόμπο του μολυβιού διπλό η μονό, όσο καλό δέσιμο κι αν κάνουμε. Λόγω του βάρους η στριφταροπαραμάνα ή όποιο άλλο συνδετικό χρησιμοποιούμε ανοίγει λίγο τη θηλιά και μπορεί να λυθεί ο κόμπος αν δεν έχουμε αφήσει 1 – 2 εκατοστά περίσσευμα και στις δύο άκρες. Αν υπάρχει περίπτωση ο κόμπος να μαζεύει φύκια, προνοούμε και τον καλύπτουμε με σωληνάκι σιλικόνης (anti tangle boom) διάφανο ή φωσφορίζων.
Αν το shock leader είναι από νάιλον με διάμετρο μικρότερη από Φ0,48χιλ ή από νήμα, για να δέσουμε την στριφταροπαραμάνα του μολυβιού θα χρησιμοποιήσουμε τον Snake (σχήμα Β) και καλύτερα διπλωμένο.
Αν έχουμε λόγους να μην χρησιμοποιήσουμε κανένα συνδετικό για να μοντάρουμε το μολύβι στη αρματωσιά τότε χρησιμοποιούμε τον κόμπο Thumb του σχήματος Γ. Διατηρεί πάνω από το 80% της ονομαστικής αντοχής της πετονιάς μας και είναι κατάλληλος για όλες τις περιπτώσεις που θέλουμε θηλιές με μεγάλη αντοχή. Δένεται καλύτερα με νήμα αλλά είναι πολύ καλός και για δεσίματα με νάιλον.
Για να δέσουμε νάιλον shock leader στη μάνα χρησιμοποιούμε τον κόμπο Albright (Σχήμα Δ). Μάνα νάιλον με shock leader από νήμα θα δέσουμε με τον Double Uni (Σχήμα Δ). Και οι δύο κόμποι είναι εξαιρετικοί γι αυτή την χρήση και διατηρούν από την ονομαστική αντοχή μάνας και shock leader περισσότερο από 80%.
Στόπερς μπορούμε να βάλουμε μεταλλικούς ή και να δέσουμε νήμα από το ίδιο που δένουν τα δαχτυλίδια στα καλάμια που είναι και το καλύτερο. Αφήνουμε αρκετό περίσσευμα πριν τον σφίξουμε στη θέση που θέλουμε και μετά κόβουμε τις άκρες αφήνοντας δυο τρία εκατοστά για μπορούμε να τον ξανασφίξουμε αν χρειαστεί. Το κόκκινο χρώμα συνηθίζεται αλλά εξαρτάται από τις πεποιθήσεις του καθενός μας για το τι προσελκύει και τι απωθεί τα ψάρια.
Όσον αφορά τις πεποιθήσεις για την σημασία της καταλληλότητας και της κατάστασης κόμπων και αγκιστριών είναι κοινές σε όλους μας νομίζω. Χρειάζεται προσοχή και επιμέλεια για είναι οι αρματωσιές μας σε θέση να μας δώσουν τα ψάρια θέλουμε όταν τα θέλουμε…..αρκεί να τα βρούμε βέβαια.
Θέλουν μόνο λίγη προσοχή στην δόλωση. Χρησιμοποιώντας σαν κουτάλι το άδειο όστρακο μιας άλλης πεταλίδας βγάζουμε ολόκληρη αυτή που θα δολώσουμε. Φροντίζουμε το άδειο όστρακο να είναι ίδιο ή λίγο μεγαλύτερο και προσέχουμε να μην χαλάσουμε το μαύρο μαλακό έντερο που έχει η πεταλίδα πάνω από το σκληρό σώμα της. Περνάμε το κυκλικό ή παπαγαλέ αγκίστρι μας μία ή δύο φορές στο σώμα και βγάζουμε τη μύτη στο μαύρο σημείο. 
