Τα επτά συχνότερα λάθη του Surf casting. (4/7)

Δεν έχουμε την ετοιμότητα ή την δυνατότητα να ψαρέψουμε τα μεγάλα ψάρια.

Μήπως γνωρίζετε αγαπητοί συνάδελφοι κάποιον ψαρά της ακτής και λάτρη του surf
casting που δεν «ψάχνει» για το μεγάλο ψάρι; Για την 3κιλη και παραπάνω τσιπούρα το 6κιλο λαβράκι, τον 2κιλο σαργό και άλλα συναφή θεριά; Πόσοι όμως από ‘μας είμαστε πραγματικά προετοιμασμένοι για να αντιμετωπίσουμε τόσο μεγάλα ψάρια στο Surf casting; Πριν καν τα αντιμετωπίσουμε, πόσοι από ‘μας ψαρεύουμε με εργαλεία και δολώματα που απευθύνονται στο 5% του συνολικού πληθυσμού των ψαριών;
Ας εξετάσουμε λοιπόν κατ’ αρχήν την ετοιμότητά, δηλαδή την προετοιμασία μας για να δελεάσουμε τα θεριά της γαλανής και κατόπιν την δυνατότητα, την τεχνική που χρειαζόμαστε για να τα αγκιστρώσουμε και να τα πιάσουμε στα χέρια μας.

Πολλοί από εμάς πιστεύουν ότι σε κάθε ψάρεμά τους απλώνοντας τα συνηθισμένα εργαλεία τους και τα συνηθισμένα δολώματά τους μπορεί να ξεγελάσουν και κάποιο από τα μεγάλα ψάρια της περιοχής. Στην πραγματικότητα μόνο με μεγάλη τύχη και πολύ σπάνια θα συμβεί αυτό.

Έχω ζωντανό παράδειγμα από ένα ψαρότοπο που κάποτε έδινε άφθονα και πρώτα ψάρια. Στο λιμάνι της Μηχανιώνας ψαρεύαμε για αρκετά χρόνια καμιά 20αριά άτομα, συνήθως κοντά στο μόλο από την μέσα και την έξω πλευρά του και σπανιότερα με surf casting τεχνικές από τα εξωτερικά βράχια. Τσιπούρα πάνω από ένα, βαριά ενάμισι κιλό δεν είχα δει ποτέ. Κάποια από τις λίγες φορές που ξημέρωσα, παρατηρώ νωρίς το πρωί ένα τύπο στη μπούκα να πετά πολυάγκιστρο με σαρδέλα εσωτερικά του μόλου. Σκέφτηκα ότι ήταν άμαθος ο καημένος και θα τον τρώγανε τα σπόρια αλλά δεν έδωσα πολύ σημασία γιατί κουράστηκα από βραδύς να παλεύω με τσιπούρες 600άρες και 800άρες. Κατά της 10:00 και αφού πήρα άλλα δύο πρωινά ψάρια ξεκίνησα να μαζεύω φτάνοντας μέχρι την μπούκα για να πάρω το τελευταίο μου καλάμι. Ο τύπος που λέγαμε είχε δίπλα του ένα από ‘κείνα τα μεγάλα, φτηνά ψυγειάκια από φελιζόλ. Καλημέρα του λέω, καλημέρα μου απαντάει χωρίς να γυρίσει να με κοιτάξει. Κοιτούσε ο άνθρωπος την πασίχοντρη πετονιά από το πεταχτάρι του. Η κοιλιά της έπαιζε. Χαμογέλασα ελαφρά με την ένταση της στάσης του γιατί έτσι παίζει η πετονιά όταν βρίσκουν την σαρδέλα τα σπόρια. Το σύρσιμο όμως του πεταχταριού που ήταν πλακωμένο με μια πέτρα, σπόρι δεν θα το έκανε. Πετάχτηκε ο άνθρωπος από το καρεκλάκι του, μαρμάρωσα εγώ. Όπως όπως και με βλαστήμιες μάζευε την πετονιά του κανένα δίλεπτο. Μα που την έστειλε ο αθεόφοβος, σκεφτόμουν. Που να ξέρω ότι το θεριό του έπαιρνε μέτρα συνέχεια. Με τα πολλά αγαπητοί συνάδελφοι φέρνει κοντά την αρματωσιά του, ξαπλώνει πάνω στο μόλο και αρπάζει με ένα πολύ κοντό γάντζο μια τσιπούρα πάνω από τρία κιλά, όπως την υπολόγισα μέσα στην ταραχή μου. Ανοίγει το «φτηνό» ψυγειάκι του να τη βάλει και με αποτελειώνει. Είχε άλλες δύο μέσα, ίδιο μπόι κι ομορφάδα. Με κοιτάει, χαμογελάει πλατιά και λέει: «θες να τις δεις;» Κλείνω το στόμα μου που έχασκε, μαζεύω τα κουράγιο μου και πάω κοντά να θαυμάσω τα τέρατα. Όμορφα ψάρια με κορμοστασιά κι αγριάδα μοναδική. Δε χόρταινα να τα βλέπω και να τα πιάνω. Όπως μου είπε αργότερα κάθε Οκτώβρη και Νοέμβρη δεν κάνει άλλα ψαρέματα παρά μονάχα για τσιπούρες με σαρδέλα το πρωί και για λαβράκια το βράδυ ανάμεσα από τα καΐκια, με σουπιά σε πολυάγκιστρο.
Από τότε αγαπητοί συνάδελφοι κάθε που ξημέρωνα στη Μηχανιώνα μαντέψτε τι πετούσα κοντά στη μπούκα, εκτός από τα συνηθισμένα μου εργαλεία. Κι αν έβρισκα μικρές σουπιές στην αγορά το βραδινό πολυάγκιστρο ήταν σίγουρο μαζί με τα άλλα καλάμια. Θεριά ακόμη δεν αγκίστρωσα από ‘κει αλλά ψυχραιμία.

Οι πίνακες αναφέρουν τα μεγαλύτερα ψάρια που δηλώθηκαν στη EFSAκαι πιάστηκαν στη Ευρώπη ανά κατηγορία πετονιάς πιστοποιημένης από την IGFA. Στοιχεία 2010 EFSA (European Federation of Sea Anglers).

Έτσι λοιπόν αυξάνουμε την ετοιμότητά μας για να πιάσουμε πραγματικά μεγάλα ψάρια. Μαζί με τα «λογικά» μας εργαλεία ρίχνουμε σε γερή αρματωσιά το απαραίτητα μεγάλο δόλωμα σε μεγάλο αγκίστρι ή σε πολυάγκιστρο (επιτρέπεται ακόμα στην Ελλάδα), στα «ύποπτα» σημεία του τόπου. Οι παλιοί λένε «μεγάλο δόλωμα, μεγάλο ψάρι» και σίγουρα κάτι ξέρουν.

Σε περίπτωση που νοιώθουμε αισιόδοξοι και ψαρεύουμε «μόνο μεγάλα» καλύτερα να προετοιμαστούμε για πολλή αναμονή γιατί όπως είναι φυσικό μεγαλύτερο ψάρι σημαίνει και πιο έμπειρο και πιο πονηρεμένο ψάρι. Είναι μάλλον επιπόλαιο να πιστέψουμε ότι χωρίς ευμεγέθη δολώματα και πολλή υπομονή θα δελεάσουμε τους κατά τόπους αδιαμφισβήτητους «αφέντες» του βυθού. Αν χρησιμοποιούμε ψαροδόλια και δεν έχει μικρά ψαράκια θα τα χαράξουμε λίγο για να βγάλουν αίμα και μυρωδιά. Σκουλήκια θα βάλουμε δύο τρία ή και περισσότερα αν είναι από τα μικρά. Τσουτσούνια ολόκληρα και φαραώ 5-6 πόντους. Πετονιές ανάλογες (προσοχή στις υπερβολές), με πιστοποίηση IGFA για να είμαστε σίγουροι. Παράμαλλα σκληρά, strong ή super strong και καλύτερα fluorocarbon. Μουλινέ με διπλά φρένα είναι χρήσιμα. Τα μουλινέ με level drag ή με fighting drag όπως τα λένε κάποιες μάρκες είναι επίσης κατάλληλα.

Κάποιο ρόλο στην ετοιμότητά μας για μεγάλα ψάρια παίζει και η ψυχολογική μας προετοιμασία. Μέχρι να αγκιστρώσουμε το πρώτο «θεριό» η αβεβαιότητα μας τρώει και οι υπερβολές σε εργαλεία και δολώματά μας φαίνονται γελοίες. Άμα δεν πιάνουμε και ψάρια ίσως πάψουμε να ενδιαφερόμαστε ιδίως όταν βλέπουμε ακριβά δολώματα να χαραμίζονται άσκοπα. Η ανταμοιβή όμως είναι απαράμιλλης χαράς και αυτοδικαίωσης. Ας μην ξεχνούμε ότι όπως λένε τα βιβλία κυνηγάμε ψάρια που ανήκουν στο 5% του συνολικού πληθυσμού του είδους τους, για τα δικά μας νερά ίσως και λιγότερα και συνεπώς ούτε να τα βρούμε θα είναι εύκολο αλλά ούτε και να τα δελεάσουμε.

Αφού τα δελεάσουμε πρέπει βεβαίως και να πιάσουμε. Οι αμερικανοί λένε «όλοι έχουμε να πούμε μια ιστορία για το μεγάλο ψάρι που χάσαμε». Αν το λένε αυτοί που τα ψάρια τους είναι όπως και οι ίδιοι «αμερικανάκια» τι να πούμε και ‘μείς με τα παμπόνηρα θεριά της Μεσογειακής λεκάνης. Έχω γράψει στις ψαράδικες σημειώσεις μου περισσότερες φορές από όσες θα ήθελα «το τέρας έφυγε έτσι κι έτσι» ή «τα ‘σπασε όλα το θεριό έτσι κι έτσι».

Όταν αντιμετωπίζουμε τα πραγματικά μεγάλα ψάρια χρειαζόμαστε ανάλογο εξοπλισμό, λίγη τύχη και πολλή εμπειρία. Προετοιμαζόμαστε πάντα (ψυχολογικά) για το ενδεχόμενο να τα σπάσει όλα το «θεριό» και να φύγει ή να μην το κρατήσουν τα μικρά μας αγκίστρια αλλά φροντίζουμε τα μέγιστα για το αντίθετο. Φέρνοντάς το δεν κάνουμε απότομες κινήσεις με το καλάμι μας και αν χρειαστεί το ακολουθούμε και λίγο κατά μήκος της ακτής. Το καλάμι το κρατάμε πάντα όρθιο εκμεταλλευόμενοι το ύψος του και το λύγισμα της μύτης για να κουράζουμε το ψάρι μας. Παίζουμε με τα φρένα του μουλινέ μέχρι να βρούμε τη ρύθμιση που δίνει λίγα φρένα μόνο στα απότομα κεφάλια του ψαριού ή στη έντονη κόντρα του. Δεν γυρίζουμε γρήγορα το χερούλι ιδίως αν το μουλινέ μας είναι γρήγορο, δηλαδή αν έχει λόγο περιστροφής μεγαλύτερο από 1 προς 4. Κινδυνεύουμε να ξενερώσουμε το ψάρι και σε τέτοια περίπτωση είναι πολύ πιθανό να σπάσει την αρματωσιά ή να ξαγκιστρωθεί. Αν ψαρεύουμε από ομαλή και αμμουδερή ακτή με λίγη εμπειρία δεν χρειαζόμαστε απόχη. Όταν το ψάρι μας έρθει στο μηδέν, με όρθιο πάντα το καλάμι, κάνουμε με προσοχή λίγα βήματα πίσω μέχρι το θεριό να είναι ψηλότερα από το κύμα. Το πιάνουμε από το κάτω μέρος του βραγχιακού καλύμματος βάζοντας τα δάχτυλά μας μέσα στα σπάραχνα. Αν προτιμούμε τα σίγουρα και χρησιμοποιούμε απόχη και στην αμμουδιά τότε καλύτερα να μπούμε τρία τέσσερα βήματα μέσα στη θάλασσα για να χρησιμοποιήσουμε την αναγκαστικά μεγάλη απόχη μας. Γαλότσες μέχρι τους γοφούς ή το στήθος, νεοπρέν για το χειμώνα και ζήτω ο βρεγμένος πισινός.

Η τεχνική του καθενός μας έχει βεβαίως την προσωπικής μας σφραγίδα. Ο κάθε ένας από μας ξέρει τις δυνατότητες και τα όρια της ψαροσύνης και του εξοπλισμού του και ψαρεύει σύμφωνα μ’ αυτά. Αρκεί να θυμόμαστε τα λάθη μας, να μην τα επαναλαμβάνουμε και να εξοπλιζόμαστε όσο μπορούμε πιο άρτια.

Όσο για αυτόν τον εξοπλισμό όρεξη για ψάξιμο να’ χουμε και χρήματα για ξόδεμα. Αν είστε και κάπως καταναλωτικοί και σας αρέσουν και τα καλά όπως στον γράφοντα τότε προσοχή γιατί κινδυνεύει ο οικογενειακός σας προϋπολογισμός. Δυστυχώς τα καλά είναι ακριβά έως πολύ ακριβά χωρίς να εξαιρείται κανένα κομμάτι το εξοπλισμού μας. Μηχανάκια, καλάμια, μάνες, αρματωσιές, μολύβια, αξεσουάρ και ρουχισμός έχουν όλα υψηλές τιμές και χρειάζεται καλό ψάξιμο και σύγκριση γιατί μερικές φορές οι έμποροι και οι εισαγωγείς το παρακάνουν. Ευτυχώς τώρα τελευταία ορισμένοι εισαγωγείς φέρνουν επώνυμα και αξιόπιστα είδη σε πολύ λογικές τιμές συμβάλλοντας έτσι στην ισορροπία της ντόπιας αγοράς. Μια λύση είναι να αγοράζουμε από ηλεκτρονικά καταστήματα του εξωτερικού και ιδίως από βρετανικά και ιταλικά. Βέβαια τίποτε δεν συγκρίνεται με την δυνατότητα να πιάνουμε και να αισθανόμαστε το νέο μας εργαλείο έστω και αν έτσι ξοδεύουμε λίγο παραπάνω.

Για τα μουλινέ σταθερής πομπίνας (spinning reels) θα αναζητήσουμε ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά. Δεν ξεχνάμε ότι θέλουμε εργαλεία όχι μόνο για τα συνήθη ψαρέματά μας αλλά ικανά να αντεπεξέλθουν και στα μεγαλύτερα ψάρια. Χρειαζόμαστε λοιπόν ευμεγέθη μουλινέ με το δυνατόν ψηλότερη και ρηχότερη πομπίνα, χωρητικότητας περίπου 300 μέτρων πετονιάς Φ0,30. Είναι καλύτερα το μουλινέ μας να έχει και τρίτη ανταλλακτική πομπίνα ή να μπορούμε να την αγοράσουμε για να έχουμε άμεσες και πολλές επιλογές στην διάμετρο της μάνας που ψαρεύουμε. Το χερούλι του το χρειαζόμαστε μεγάλο και σταθερό με ρουλεμάν στη λαβή και φυσικά στις επαφές του με τον οδοντωτό τροχό που γυρνά τον άξονα του μουλινέ. Τα φρένα θέλουμε να είναι προοδευτικά και ανθεκτικά, με δίσκους Teflon καλύτερα και σχετικά δυνατά. Όπως είπαμε, πρόσθετες ευκολίες όπως τα διπλά φρένα ή το fighting drag είναι χρήσιμες αλλά όχι απαραίτητες. Καλύτερα να θυμόμαστε ότι πολλά spinning reels με διπλά φρένα είναι κατασκευασμένα για ψάρεμα κυπρίνων σε γλυκά νερά και συνεπώς με μικρή ανθεκτικότητα στην αρμύρα. Προτιμούμε ένα κλασικό μουλινέ με καλά και μεγάλα φρένα, συμπαγές, χωρίς τζόγους και ανοχές στη εφαρμογή των κινητών μερών παρά ένα μουλινέ με διάφορους μοχλούς και ευκολίες, λιγότερο συμπαγές, βαρύ και ακριβό.

Τα μουλινέ περιστρεφόμενης πομπίνας, που βλέπουμε περισσότερο στα πελαγίσια ψαρέματα, είναι σαφώς πιο κατάλληλα για μεγάλα ψάρια. Αυτά που είναι κατάλληλα για surf casting δεν έχουν κατανεμητή πετονιάς και χαρακτηρίζονται από τους κατασκευαστές τους multipliers ή/και bait casting reels. Η τεχνική για πέταγμα με αυτά τα μουλινέ είναι εν πολλοίς άγνωστη στην Ελλάδα αν και στην πραγματικότητα επιτυγχάνουμε μεγαλύτερες αποστάσεις με ανάλογα μουλινέ. Εδώ τα διπλά φρένα ή/και το fighting drag είναι σχεδόν δεδομένες ευκολίες, η συμπαγής κατασκευή κανόνας, αλλά ο λόγος περιστροφής μπορεί να είναι μικρότερος. Έχουμε λοιπόν συμπαγή μουλινέ, πιθανόν πιο αργά από τα spinning αλλά με μεγαλύτερη δυνατότητα έλξης και πολύ-λειτουργικά φρένα. Αν σας αρέσουν οι πειραματισμοί ασχοληθείτε για να μάθετε τη χρήση τους. Προσφέρουν πολλά πλεονεκτήματα στο surf casting κυρίως όταν χρειάζεται να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις των μεγάλων ψαριών.

Για τα καλάμια μας χρειάζεται μόνο να προσέξουμε να μην είναι πολύ παραβολικά, πολύ μαλακά δηλαδή. Χρειαζόμαστε fast taper, (tip action), που λυγίζει μόνο τη μύτη του καλαμιού μας ή ακόμα καλύτερα compound taper, (strong action), από ντούρα καλάμια που λυγίζουν ελαφρά από την κορυφή μέχρι το δεύτερο στέλεχος. Προτιμούμε αυτά με compound taper για τα βαρύτερα μολύβια. Το μαλακό καλάμι εκτός του ότι θα κουράσει περισσότερο εμάς με την έντονη και ανεξέλεγκτη κινητικότητά του και λιγότερο το ψάρι, δεν θα επιτρέψει στα φρένα του μουλινέ να κάνουν την δουλειά τους.

Κόμποι δοκιμασμένοι και πολύ επιμελημένοι, αρματωσιές απλές και σίγουρες, αγκίστρια μεγάλα, δυνατά και πολύ αιχμηρά και είμαστε έτοιμοι για τα «τέρατα». Ότι και να κάνουμε δεν βιαζόμαστε. Ρίχνουμε την αρματωσιά μας και την ξεχνάμε. Εκείνο που δεν ξεχνάμε είναι βεβαίως οι φωτογραφίες και – γιατί όχι – η καταχώριση του θεριού μας στο κατάλογο των ρεκόρ της IGFA. Άντε να δούμε και κανένα Ελληνικό όνομα γιατί πήξαμε στους Γάλλους στους Ιταλούς και στους Βρετανούς.