Κόμπος shock leader

Shock leader knot

Κόμπος για shock leader νήμα ή fluorocarbon. Δένεται εύκολα, αλλά διατηρεί σχεδόν στο ακέραιο το όριο θραύσης της μάνας. Προσέχουμε να μην σφίξουμε εντελώς το νήμα πριν φτάσουμε στο βήμα 6, για να γλιστρήσουν ευκολότερα οι δύο κόμποι και να μην πληγωθεί η μάνα.

Δένει εξίσου καλά και δύο πετονιές διαφορετικών διαμέτρων. (Η λεπτότερη πετονιά πάντα στην θέση Α).

Οι ψαρότοποι της ακτής. Οι αμμουδιές.

Ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του ‘40 στις ΗΠΑ. Διαδόθηκε και εξελίχθηκε από τους Βρετανούς. Είναι από τους ποιο δημοφιλείς τρόπους ψαρέματος και παρακινεί μια παγκόσμια αγορά με ετήσιο τζίρο εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Στην Ελλάδα το λέμε … beach fishing.

Ο τρόπος.

Το surf fishing ή beach fishing κατά το ευρωπαϊκότερο και το πιο «καθολικό» beach ledgering  είναι οι ποιο κοινοί μέθοδοι ψαρέματος από την παραλία. Δεν είναι οι μοναδικοί τρόποι να ψαρέψει κανείς από την παραλία, κάθε άλλο, αλλά εμείς θα ασχοληθούμε με αυτούς κατ’ αρχήν, επειδή είναι οι πιο διαδεδομένοι.

Ας τους ξεχωρίσουμε όμως γιατί έχουν σημαντικές διαφορές.

Surf fishing κάνουμε όταν έχει κύμα. Ανεμογεννή κύματα που σκάνε με θόρυβο στην ακρογιαλιά ή ακόμα καλύτερα όταν έχει ψηλή ρεστία, (swell).  Με σκληρά καλάμια, μήκους τεσσάρων και περισσότερων μέτρων ρίχνουμε τα χοντρά μας δολώματα, με βαριά και εξειδικευμένα μολύβια που δεν ξεσέρνουν, εκεί που σκάει το μεγαλύτερο κύμα, που δεν είναι απαραίτητα παραπάνω από 80 – 100 μέτρα από την ακτή. Εκεί δημιουργείται το βαθύτερο, παράλληλο με την ακτή, κανάλι και κατά μήκος αυτού του καναλιού γυρνάνε τα ψάρια, μες το χαλασμό, για να κυνηγήσουν. Όχι πάντα και όχι όλα τα ψάρια. Οι μουρμούρες κι οι τσιπούρες αρέσκονται να σκαλίζουν το βυθό με λιγότερη ανακατωσούρα. Αντίθετα, τα λαβράκια κι οι σαργοί κυνηγάνε μέσα στους αφρούς των κυμάτων με ευκολία. 

Καμία σχέση δεν έχει αυτή μας η τακτική με το beach ledgering που είναι πολύ «καθολικότερος» τρόπος ψαρέματος. Beach ledgering κάνουμε όταν δεν έχει κύμα και αέρα με οποιοδήποτε καλάμι casting. Με πιο ελαφρύ εξοπλισμό ρίχνουμε τα δολώματά μας μακριά ή κοντά, ανάλογα με την μορφολογία του βυθού, τα ψάρια που θέλουμε και τις συνήθειες που αυτά τα ψάρια έχουν αποκτήσει τοπικά.

Χρειάζεται να αντιληφθούμε λοιπόν πια τεχνική μας ταιριάζει περισσότερο για να μπορέσουμε να διαλέξουμε σωστά τον εξοπλισμό μας. Βέβαια ο εξοπλισμός δεν κάνει τον καλό ψαρά, ότι και αν λένε οι έμποροι κι οι «ειδήμονες». Όμως ο καλός ψαράς κάνει το ψάρεμά του ευκολότερο και πιο αποδοτικό με τον καλό εξοπλισμό.

Η θέση.

Με ότι εξοπλισμό κι αν ψαρεύουμε θα καρφώνουμε θάλασσα κι όχι ψάρια αν τον στήσουμε όπου να ’ναι. Λέμε πολλές φορές για τα ξενοδοχεία ότι τρία είναι τα κύρια χαρακτηριστικά της επιτυχίας τους : η θέση, η θέση και η θέση τους. Κι αν επί τούτου υπάρχουν ποιοτικά χαρακτηριστικά που μπορούν να διαφοροποιήσουν το μειονέκτημα μιας μέτριας θέσης, στο ψάρεμά μας από τις παραλίες δεν υπάρχει τίποτε που να μπορούμε να κάνουμε αν έχουμε κάτσει σε νέτο μέρος.

Τις περισσότερες φορές η μορφολογία του εδάφους της ακτής συνεχίζεται και μέσα στην θάλασσα. Όταν λοιπόν η ακτή είναι ομαλή και πλατιά αμμουδιά το ίδιο τοπίο θα υπάρχει και στο βυθό. Μια «έρημος» με λίγα διάσπαρτα φυκάκια στα ρηχά και «λιβάδια» ποσειδωνίας στα βαθιά. Σε αυτό το τοπίο η τροφή είναι διάσπαρτη, δυσεύρετη και συνήθως κρυμμένη στην άμμο. Καταφύγιο δεν υπάρχει, όπως δεν υπάρχει και μέρος για ενέδρα. Αν όμως κάπου ο βυθός κάνει π.χ. πλάκες, ή πέτρες με φύκια και σχισμές εκεί είναι που θα συγκεντρώνονται μικρά και μεγάλα ψάρια. Εκεί είναι το μέρος που έχουν συνηθίσει να κυνηγούν και από εκεί θα τα πιάσουμε με μεγαλύτερη ευκολία.

Αυτά τα σημεία χρειάζεται να βρούμε. Οτιδήποτε αλλάζει την ομοιομορφία της θάλασσας μας κάνει. Ένα ξενέρι, διαφορετικό χρώμα του νερού, μια κατασκευή όπως ένα νταλιάνι, η πρώτη αποχή που δημιουργεί το κύμα κ.λ.π.

Όλα αυτά τα σημεία δημιουργούν μέσα στο υπόλοιπο νέτο σκηνικό τις περιοχές όπου έχουμε πιθανότητες να πιάσουμε ψάρια. Θα τα βρούμε με την παρατήρηση, την εμπειρία και …τις αψαρίες. Ίσως κανένας χριστιανός μας δώσει και κανένα σωστό σημάδι.

Όταν ψαρεύουμε στο κύμα με surf casting τα σημάδια έχουν κάπως λιγότερη σημασία επειδή ψαρεύουμε στην βαθύτερη αποχή του τόπου ή στο βαθύτερο κανάλι που σκάβει το κύμα στον αμμουδερό βυθό όταν σκάει λίγο πιο μακριά από την ακτή.    

Όταν όμως ψαρεύουμε με beach ledgering τεχνικές σε αυτά τα σημάδια χρειάζεται να ρίξουμε τις αρματωσιές μας, που χρειάζεται να είναι προσαρμοσμένες στα ψάρια που θέλουμε και στα δολώματα που χρησιμοποιούμε.              

Οι αρματωσιές.

Surf fishing rigs

Πολλές οι αρματωσιές του surf casting. Άλλες απλές άλλες περίπλοκες. Αυτή που πιάνει τα περισσότερα ψάρια στα δικά μου ψαρέματα είναι από τις απλούστερες. Την ήξερα ως διλπάρι αλλά την έμαθα εις την βαρβαριστήν ως pater noster. Την λένε επίσης και flaper επειδή τα παράμαλλα δεν μπαίνουν σε κλίπ και στο πέταγμα γυρίζουν σαν πτερύγια (flaps) γύρω από το leader. Αυτά τα παράμαλλα τα κάνω σχετικά κοντά, το πολύ τριάντα πόντους, επειδή τα μακρύτερα παράμαλλα μπερδεύονται στο πέταγμα και κουνιούνται πολύ μες την αναμπουμπούλα των κυμάτων με αποτέλεσμα να χάνω καρφώματα ιδίως από λαβράκια.

Δένω εύκολα και γρήγορα δύο (ενίοτε και τρία) στριφτάρια πάνω στο leader με τον κόμπο swivel knot και στα στριφτάρια δένω τα παράμαλλα με αγκίστρια ανάλογα με τα δολώματα που θα βάλω. Όταν στο κάτω παράμαλλο δολώνω καβούρι ή θραψαλάκι χρησιμοποιώ κυκλικό αγκίστρι. Όταν δολώνω σκουλήκια, δύο τρία μεγάλα μαύρα ή κορεάτες, προτιμώ τα μακρύλαιμα αγκίστρια ή τα αμπερντήν. Στο πάνω παράμαλλο δένω συνήθως στραβά παπαγαλέ αγκίστρια και δολώνω γαριδάκι ή μαμούνι (καραβιδάκι). Ενίοτε, στο πάνω παράμαλλο, για να μην βάλω σιδερένιο «μπούμ», περνάω 4 – 5 πόντους σωληνάκι σιλικόνης για να κρατάει με μεγαλύτερη ασφάλεια το ένα παράμαλλο μακριά από το άλλο.  

Πολύ καλά μου δουλεύει στα κύματα και το απλό συρόμενο μονάγκιστρο, δεμένο με κοντό παράμαλλο και πάλι. Το σωληνάκι σιλικόνης ασφαλισμένο στο στριφτάρι του παράμαλλου είναι πιο απαραίτητο σε αυτή την αρματωσιά για να μην μπερδεύεται το παράμαλλο με το βαρίδι, ιδίως όταν το τελευταίο είναι τύπου άγκυρας.     

Συρόμενο μονάγκιστρο, με πιο μακρύ παράμαλλο ίσως, χρησιμοποιούμε και με beach ledgering τεχνικές. Με τέτοιο τρόπο ψαρέματος τα εργαλεία μας είναι λεπτότερα, ελαφρύτερα και πολλές φορές αρματωμένα για μακρινές ρίψεις. Όχι ότι είναι απαραίτητο να κοψομεσιαζόμαστε πάντα. Σε λίγο που τα νερά θα κρυώσουν για τα καλά θα έρθουν τα λαβράκια. Αυτά τα ψάρια, με λίγο κυματάκι, μπορούμε να τα ψαρέψουμε κοντά στην ακτή.

2 hook runer rig
Double line overhand knot

Διπλάρι και πάλι, όπως το παραπάνω αλλά με απλό βαρίδι, ή το συρόμενο διπλάρι που φαίνεται δίπλα, μου δίνουν τα περισσότερα ψάρια.

Αυτή την εποχή οι λίγδες του καλοκαιριού έχουν παχύνει και αξίζουν πια τον κόπο τους. Έρχονται στις ακτές για να κυνηγήσουν καρκινοειδή, οστρακόδερμα και σκουλήκια. Δεν πλησιάζουν όμως στα κοντά και τις περισσότερες φορές θα τις βρούμε παράλληλα με τα λιβάδια της ποσειδωνίας που ξεκινάνε αρκετά μακριά για το ψάρεμά μας. Τα βράδια όμως με κάλμα και φεγγάρι και μέχρι το πρωί ξεθαρρεύουν λίγο και τότε γίνονται υποψήφιες για τα αγκίστρια μας. Για να τις ψαρέψουμε θα χρειαστούμε μακριά παράμαλλα και μακρινές ρίψεις, συνεπώς και δυστυχώς, καλύτερα αποτελέσματα έχουμε με εξειδικευμένες αρματωσιές και κλιπ για να είμαστε σίγουροι ότι τα αγκίστρια μας στρώθηκαν σωστά στο βυθό και τα δολώματά μας είναι ανέπαφα και δελεαστικά για τα ψάρια.

Στα ψαρέματά μου για τσιπούρες από την ακτή χρησιμοποιώ παράμαλλα 80  - 100 πόντους, ίσως και μεγαλύτερου μήκους. Σε αυτές τις περιπτώσεις δένω μια up and over  αρματωσιά ή συχνότερα ένα διπλάρι “cascade” όπως το παρακάτω. 

2 hook cascade rig

Υ.Γ.

Αυτή η αρματωσιά «πτώσεως» θα ήταν αρτιότερη αν είχε προσαρμοσμένο στο πάνω παράμαλλο ένα ελατήριο όπως το SRT για να είναι πιο εύκολο το δέσιμό της και για να κρατιέται με καλύτερη τάση το κάτω παράμαλλο. Προσπαθώ όμως να βάζω το δυνατόν λιγότερα «πραγματάκια» στις αρματωσιές μου κι έτσι δεν βάζω SRT. Και τα λοιπά κλίπ που δένω, όταν δεν πιάνω τα ψάρια που θέλω τα καταριέμαι, δικαίως ίσως.

To a Friend

It’s funny, but there are nights that it’s seems like yesterday I was seventeen.

To a friend.

Παντελής ή Σηκιός

Έτσι που καθόμουν και αναλογιζόμουν τα χάλια του προηγούμενου ψαρέματός μου, βγήκε στην προφύλαξη οθόνης του υπολογιστή η παραπάνω φωτογραφία, από ένα παλαιότερο ψάρεμά μου.

Κάτι τέτοια κάνει ο Μεγάλος Γελωτοποιός και σκάω.

Εξαιρετικό ψάρι ο παντελής ή σηκιός όπως τον λένε στα νότια και στο ψάρεμα και στη γεύση. Μου είχε ‘πεί ένας παράκτιος στα Ρόδα ότι όταν πιάνονται στα δίχτα του παντελήδες δεν τους πουλάει αλλά τους πάει σπίτι επειδή δεν μπορεί να πιάσει την τιμή που τους αξίζει. Πιο καλά, σκεφτόμουν εγώ, να μείνει και κάτι για μας τους ερασιτέχνες.

Στο λιμάνι της Μηχανιώνας που τους ψάρευα, από κείθε και η φωτογραφία, τρώγανε με τέτοια όρεξη που οριζοντιώνανε το καλάμι στον ορθοστάτη του και φώναζαν ο Χρήστος κι η Χριστίνα, καλή τους ώρα, «τρέχα, τρέχα, Κοκόζηλα, πάει το καλάμι».     

Ο καλύτερος όμως τρόπος να τους ψαρέψεις δεν είναι με καλάμι μα με μια απλή πετονιά στο χέρι, χωρίς μολύβι και με μεγάλο αγκίστρι και μεγάλο δόλωμα. Από τα βράχια, αθόρυβα και χωρίς να πέφτει καθόλου φως στο νερό κάνει θραύση αυτή η μέθοδος σε παντελήδες, λαβράκια και σαργούς. Αυτό που λέμε ελεύθερο στα μέρη μου ή «κλέφτικο» όπως μου το είπε ένας συνάδελφος ηλεκτρονικά.

Πολύ καλό δόλωμα για τους παντελήδες είναι το μαύρο σκουλήκι, το «θηκαρήσιο» κατά την νοτιότερη. Δολώνουμε όλο το σκουλήκι περνώντας την ουρά πάνω στο παράμαλλο, προσέχουμε να μην τρυπήσουμε το κορμό του σκουληκιού και αφήνουμε το κεφάλι να εξέχει λίγο δίπλα στο αρπάδι του αγκιστριού για να κουνιέται «προκλητικά». Για να μπορέσουμε να δολώσουμε έτσι με ευκολία και χωρίς βελόνα χρειάζεται να χρησιμοποιήσουμε μακρύλαιμα αγκίστρια.

Το δε μακράν καλύτερο δόλωμα είναι τα γαριδάκια του λιμανιού.  Ο Palaemon elegans, το μικρό σχεδόν διάφανο γαριδάκι και ο Palaemon serratus, μεγαλύτερο και κοκκινωπό. Τον elegans θα τον βρούμε εύκολα στα φυκάκια, στα πλαϊνά των μόλων. Το βράδυ, ψάχνοντάς τον με το φακό, τα μάτια του φωσφορίζουν και διακρίνεται πολύ εύκολα. Με την απόχη μας που έχει σκληρή στεφάνη και ψιλό μάτι θα βγάλουμε γρήγορα αρκετά δολώματα για το ψάρεμά μας. Και τον serratous που είναι μεγαλύτερο και πιο κινητικό δόλωμα θα τον βρούμε και θα τον βγάλουμε εύκολα με την ίδια απόχη και από τα πλαϊνά και καλύτερα από τα βραχάκια των μόλων όπου συγκεντρώνονται τα περισσότερα κόκκινα γαριδάκια. Τα γαριδάκια τα δολώνουμε περνώντας το αγκίστρι από την άκρη της ουράς ώστε να κινούνται ελεύθερα και να προκαλούν τους θηρευτές τους. Αν είναι μικρά δολώνουμε δύο, περνώντας το πρώτο στον κορμό του αγκιστριού και το δεύτερο το δολώνουμε πάλι από την ουρά.

«Ανεπιθύμητα» αλιεύματα.

Ψαρεύοντας με γαριδάκι και ελεύθερο στους μόλους είναι μάλλον σίγουρο ότι θα τσιμπήσουν σουπιές, αν το δόλωμα ακουμπήσει στον βυθό.

Είναι επίσης πολύ πιθανό να τσιμπήσουν λαβράκια. Μπορεί να είναι μικροί «σουγιάδες» μπορεί όμως να είναι μεγάλα ψάρια. Συμφέρει να είμαστε προετοιμασμένοι με μεγάλα αγκίστρια, μεγάλο και κινητικό δόλωμα, επιμελημένους κόμπους και καλής ποιότητας πετονιές.    

Αρματωσιά με τον Swivel knot.

Swivel knot Flaper rig

Εύκολη αρματωσιά για surf casting, beach ledgering, καθετή, τσαπαρί αλλά και για συρτή και αρόδο με δύο η περισσότερα δολώματα σε διαφορετικά βάθη.

Δένεται γρήγορα, επί τόπου στην ακτή ή στην βάρκα, πάνω στην μάνα ή στο leader αν χρειαστεί, με στριφτάρι ή με κρίκο.

Ο κόμπος Swivel knot δεν ξεσέρνει ποτέ και διατηρεί σχεδόν στο ακέραιο την ονομαστική αντοχή της πετονιάς. Σε αρματωσιά casting βοηθά να βγαίνει πιο εύκολα το αγκίστρι από το κλιπ επειδή κρατά το στριφτάρι χωρίς μπόσικα σε σχεδόν ορθή γωνία με το leader.     

Bait clip

1. One Up Pennel rig  2. Two Down Cascade rig  3. Up and Over rig

Εφευρήματα του surf casting, τα πρωτοείδα το ΄89 στα Κανάρια, στις αρματωσιές δύο Βρετανών που ψάρευαν σε μια θάλασσα σκέτη κόλαση από τη ρεστία. Ούτε τότε τα συμπάθησα ούτε και τώρα, επειδή μου γεμίζουν τις αρματωσιές μέταλλα και άλλα μπιχλιμπίδια. Δυστυχώς όμως είναι απολύτως απαραίτητα για μακρινές ρίψεις με μακριά παράμαλλα. 

Όλα τα bait clip σχεδιάζονται για να κρατήσουν το δολωμένο παράμαλλο, από το αγκίστρι, κοντά στο σώμα του shock leader κατά τη διάρκεια της ρίψης. Είτε είναι σιδερένια είτε συνθετικά, απελευθερώνουν το αγκίστρι μόλις έρθουν σε επαφή με το νερό, με μηχανικό τρόπο, όπως τα Ιmpact Shield και IMP της Breakaway  ή με την κίνηση που κάνει η πετονιά λασκάροντας μόλις βρεί το βαρίδι νερό, όπως τα bait clip της Stonfo και της Mustad και το Relay. Στην τελευταία περίπτωση εννοείται ότι βοηθούμε και ‘μείς κατεβάζοντας τη μύτη του καλαμιού μόλις το βαρίδι μας βρει θάλασσα.

Τα bait clip χρειάζεται να κάνουν δύο δουλειές για την αρματωσιά μας, α) να αυξήσουν την απόσταση του πετάγματός μας, ασφαλίζοντας το μακρύ μας παράμαλλο πάνω στο σώμα του leader και συνεπώς αυξάνοντας την αεροδυναμική της αρματωσιάς μας και β) να προστατεύσουν παράμαλλο και δόλωμα από τα μπερδέματα με το leader και κυρίως από την βίαιη εκτίναξη της αρματωσιάς και την βιαιότερη πρόσκρουση με το νερό.

Δεν είναι όμως φτηνά ούτε και εύκολα στο μοντάρισμά τους και σίγουρα δεν είναι πάντα απαραίτητα. Επειδή είναι ιδιαίτερα δεσμευτικά εξαρτήματα - δεν μπορούμε π.χ. να τα χρησιμοποιήσουμε με συρόμενα βαρίδια - παρά μόνο με αρματωσιές τύπου τροχαλίας, Η Τροχαλία χρειάζεται να προσαρμόζουμε τις αρματωσιές μας στα εξαρτήματα και όχι στα ψάρια που κυνηγούμε και αυτό επί της αρχής είναι μειονέκτημα.

Για παράδειγμα, είναι φορές, ιδίως το βράδυ με φεγγάρι, που το απλό συρόμενο μονάγκιστρο μονταρισμένο με λεπτές πετονιές και εφοδιασμένο με μεγάλο και ζωντανό δόλωμα, ριγμένο στην πρώτη αποχή του τόπου θα μας δώσει ευκολότερα τα καλά και τα καλύτερα ψάρια που κυκλοφορούν πεινασμένα αλλά καχύποπτα εκεί, από ότι η «φανταχτερή» αρματωσιά που φαίνεται παρακάτω και που θέλει μισή ώρα μέτρημα και τριαντατρία πραγματάκια για να δεθεί.
Σε κάθε περίπτωση, όταν δεν χρειάζεται να στείλω τις αρματωσιές μου πάνω από τα 100 – 120 μέτρα και δεν δένω παράμαλλα μήκους πάνω από 30 πόντους δεν χρησιμοποιώ bait clip.

3 Hook Clip Down Cascade rig

Τρείς για δέσιμο.

Ο κόμπος Albright, και οι παραλλαγές του Trilene, οι Double Loop Trilene και Twist Back Trilene είναι αρκετοί για να δέσουμε όλες μας τις αρματωσιές casting και όχι μόνο.

Μαζί με τον Better Snell knot http://kokozilas.blogspot.com/2010/10/better-snell-knot.html είναι οι βασικότεροι κόμποι που θα χρειαστούμε για leaders, τερματικά και αγκίστρια.

Δένονται εύκολα, με λίγη εξοικείωση ακόμη και με τα γάντια, και διατηρούν πάνω από το 90% της ονομαστικής αντοχής των πετονιών μας.

Ιδίως ο Albright είναι ο καταλληλότερος κόμπος shock leader που ξέρω, εφόσον το shock leader είναι πετονιά και όχι νήμα.